Quy định về i-ốt hành hạ doanh nghiệp

Mới đây, tại buổi làm việc với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn của Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ, bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực Thực phẩm TP HCM (FFA), một lần nữa "tố" Bộ Y tế làm khổ doanh nghiệp (DN).

Rào cản sản xuất

Trước đó, ngày 14-3, Bộ Y tế có Công văn 1216 hướng dẫn thực hiện Nghị định 09/2016 (hiệu lực từ ngày 15-3-2017) quy định về tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm. Theo đó, Bộ Y tế yêu cầu các DN chế biến thực phẩm để tiêu dùng trong nước có sử dụng muối đều phải sử dụng muối có tăng cường i-ốt.

Bà Chi cho rằng công văn này không triển khai đúng tinh thần của Nghị định 09 và gây khó khăn cho DN do không phù hợp trong thực tế sản xuất - kinh doanh thực phẩm tại Việt Nam. Từ đó đến nay, FFA đã nhiều lần kiến nghị bằng văn bản, trình bày trực tiếp với Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, lãnh đạo Bộ Y tế, Cục An toàn Vệ sinh thực phẩm về những khó khăn trong thực hiện. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng đã chỉ đạo gỡ vướng cho DN nhưng Bộ Y tế vẫn không có động thái giải quyết triệt để.

Quy định bổ sung i-ốt vào thực phẩm chế biến đang gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp. Ảnh: TẤN THẠNH

Ngoài FFA, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cũng đã nhiều lần kiến nghị Bộ Y tế bãi bỏ nội dung hướng dẫn không đúng tinh thần Nghị định 09. Theo ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP, quy định này còn nhiều bất cập, chưa phù hợp với thực tế sản xuất - kinh doanh hàng thực phẩm hiện nay của Việt Nam bởi một số sản phẩm thực phẩm nếu có thêm i-ốt trong thành phần sẽ gây biến đổi màu và mùi, mất khả năng chống ôxy hóa… Hơn nữa, do i-ốt có tính thăng hoa, dễ tương tác với các thành phần khác trong thực phẩm và biến đổi khi gặp nhiệt độ cao… nên sản phẩm không bảo đảm được chất lượng như công bố của nhà chế biến hoặc theo tiêu chuẩn thành phẩm. Quy định này còn tạo thêm rào cản không cần thiết ở góc độ thương mại, do các sản phẩm trên toàn cầu khi nhập khẩu Việt Nam sẽ phải thay đổi nguyên liệu nếu trong thành phần thực phẩm đó có chứa muối.

Thiếu thực tế, vô bổ

Một số DN sản xuất lương thực, thực phẩm trên địa bàn TP HCM thừa nhận đang gặp nhiều trở ngại vì quy định của Bộ Y tế bởi trong thực tế sản xuất, có những sản phẩm đặc thù khi bổ sung i-ốt vì sẽ làm thay đổi màu sắc, mùi vị sản phẩm. Ngoài ra, với những DN xuất khẩu, làm theo đặt hàng, phía nước ngoài không yêu cầu sử dụng muối i-ốt, nay bắt buộc có i-ốt thì phải thông báo với khách hàng, phải khai báo và đăng ký lại sản phẩm. Một số DN đăng ký lại Giấy chứng nhận công bố sản phẩm (thời hạn 5 năm/lần) tại Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP HCM đã bị trả hồ sơ, yêu cầu bổ sung với lý do nhãn chưa đúng vì không ghi có thành phần muối i-ốt… Hiện cả chục hồ sơ đăng ký chứng nhận công bố sản phẩm của DN đang bị ách lại. Nếu quy định trên không được sớm gỡ bỏ thì sắp tới, các DN mì ăn liền, bột các loại sẽ phải vất vả đăng ký lại hồ sơ công bố sản phẩm. "Việc bắt buộc sử dụng muối i-ốt đại trà trong chế biến thực phẩm có thể dẫn đến hoạt động sản xuất tại các DN chế biến thực phẩm bị đảo lộn, tăng chi phí mà hiệu quả lại chưa rõ ràng. Vì vậy, chúng tôi đề nghị Bộ Y tế làm rõ và quy định giới hạn cụ thể hoạt động chế biến thực phẩm nào bắt buộc sử dụng muối i-ốt; sớm có văn bản thông báo cụ thể về danh mục các ngành hàng chế biến đặc thù ngành lương thực - thực phẩm được miễn dùng muối tăng cường i-ốt để kịp tháo gỡ khó khăn cho DN" - bà Chi kiến nghị.

Bác sĩ Trần Văn Ký, Hội Khoa học Kỹ thuật An toàn thực phẩm Việt Nam, thẳng thắn cho rằng việc Bộ Y tế đưa ra quy định về muối i-ốt cho thấy những cán bộ soạn thảo quy định chỉ ngồi bàn giấy, không am hiểu về chuyên môn nên mới "phán" thiếu thực tế và không cần thiết. Theo ông Ký, khoa học đã ghi nhận tinh chất i-ốt tồn tại, biến mất ở những nhiệt độ khác nhau, thực tế sản xuất cũng cho thấy rất nhiều sản phẩm qua chiên xào, nấu nướng, tinh chất i-ốt biến mất, nếu có bổ sung trong quá trình sản xuất chỉ gây lãng phí và thêm phiền toái cho DN.