Nghịch lý doanh nghiệp sản xuất phân bón xin được chịu thuế

Theo ông Phùng Hà, việc mặt hàng phân bón sản xuất trong nước không thuộc danh mục các mặt hàng chịu thuế VAT còn tạo ra sự cạnh tranh không bình đẳng giữa các sản phẩm phân bón nhập khẩu và sản phẩm phân bón sản xuất trong nước. Ngành phân bón Việt sẽ bị thua ngay trên sân nhà vì không có lợi thế cạnh tranh với phân bón nhập khẩu. Hơn nữa, do được hưởng lợi từ việc cắt giảm thuế nhập khẩu ở Việt Nam theo cam kết của các hiệp định thương mại tự do (FTA), doanh nghiệp nước ngoài có điều kiện hạ giá bán phân bón để cạnh tranh với phân bón nội địa.

Áp mức thuế bao nhiêu là hợp lý?

Sau 8 năm đi vào cuộc sống, Luật thuế 71 với quy định phân bón là đối tượng không chịu thuế VAT đã bộc lộ những bất cập lớn và rất nhiều lần các doanh nghiệp, chuyên gia, nhà kinh tế phản ánh cùng với những số liệu thống kê cụ thể về những thiệt hai. Do đó, các doanh nghiệp phân bón trong nước kiến nghị cấp bách đến Quốc hội, Chính phủ sớm có những điều chỉnh, sửa đổi để chính sách thuế đối với phân bón thật sự mang lại lợi ích hài hòa giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (giảng viên cao cấp Học viện Tài chính) nêu quan điểm, kinh nghiệm quốc tế cho thấy, mặt hàng phân bón là mặt hàng phục vụ sản xuất nông nghiệp nên chính sách thuế VAT của nhiều nước được thiết kế theo hướng ưu đãi hơn so với các mặt hàng thông thường khác. Việc áp thuế suất hợp lý với mặt hàng phân bón sẽ giúp sản xuất trong nước có thêm điều kiện để cạnh tranh với phân bón nhập khẩu, từ đó thêm cơ hội để hạ giá phân bón so với phân bón nhập khẩu.

Theo ông Thịnh, căn cứ vào tình hình thực tế trong nước, áp thuế VAT cho ngành phân bón mức 5% là phù hợp nhất, bởi các doanh nghiệp sản xuất phân bón sẽ có khoản chêch lệch giảm trừ ở VAT đầu vào ở mức 7-8%, chi phí sản xuất phân bón sẽ giảm từ 2-3%, từ đó có cơ sở giá bán thấp hơn.

Ngoài ra, các sản phẩm phân bón nhập khẩu cũng phải tính thuế VAT 5%, khiến giá bán cao lên, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam, trong khi ngân sách nhà nước cũng có lợi nhờ thu được 5% của các sản phẩm nhập khẩu. “Còn nếu áp dụng mức 0%, các sản phẩm phân bón nước ngoài lại không phải đóng thuế, làm giảm tính cạnh tranh của sản phẩm trong nước. Trong khi ở mức từ 7-10 % thì sẽ không thể hiện được ưu đãi của nhà nước với ngành này” - ông Thịnh nêu rõ.

Trước những kiến nghị của doanh nghiệp, tại Dự thảo đề nghi xây dựng luật thuế VAT, Bộ Tài chính đề xuất chuyển mặt hàng phân bón từ đối tượng không chịu thuế như quy định hiện hành sang đối tượng chịu thuế VAT, với mức thuế suất là 5%. Với đề xuất  áp thuế VAT 5% với phân bón, số thuế đầu vào của doanh nghiệp phân bón sẽ được khấu trừ khoảng 950 tỉ đồng; số thuế VAT đầu vào còn lại (khoảng 250 tỉ đồng) sẽ được khấu trừ vào kỳ tiếp theo hoặc được hoàn thuế.