Lỗ hơn 938 tỷ đồng
Đó là một trong những nội dung được nêu ra trong văn bản số: 15467/BTC-TCT của Bộ Tài chính về việc trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XIV.
Theo đó, Bộ Tài chính nêu rõ, công ty GrabTaxi được thành lập năm 2014 do Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Hồ Chí Minh cấp, đăng ký lần đầu ngày 14/2/2014, với vốn điều lệ đăng ký là 20 tỷ đồng. Sau 5 lần điều chỉnh đăng ký (lần thứ 5 vào ngày 30/3/2017), vốn điều lệ đăng ký là 20 tỷ đồng, gồm: các thành viên góp vốn: Grab INC (Cayman Islands) góp vốn 49% và ông Nguyễn Tuấn Anh góp vốn 51%.
Theo báo cáo kết quả kinh doanh của GrabTaxi (đã được kiểm toán) thì 3 năm 2014, 2015 và 2016, GrabTaxi lỗ hơn 938 tỷ đồng. Cụ thể, năm 2014, lỗ hơn 51 tỷ đồng; năm 2015 lỗ hơn 441 tỷ đồng và năm 2016 lỗ hơn 444 tỷ đồng.
Theo Bộ Tài chính, nguyên nhân lỗ chủ yếu dẫn đến hoạt động kinh doanh bị lỗ là do chi phí tiếp thị, quảng cáo của GrabTaxi trong 3 năm (2014, 2015 và 2016) chiếm tỷ trọng lớn (chiếm gần 356 tỷ đồng); hơn nữa hiện giá dịch vụ theo đánh giá của người sử dụng là rẻ hơn các hãng taxi truyền thống.
Nguồn tiền cung cấp cho hoạt động của công ty từ công ty mẹ GrabTaxi tại Malaysia. Hiện nay trên sổ sách kế toán của công ty đang thể hiện khoản vay 50 triệu USD từ công ty mẹ tại Malaysia và không phải trả lãi vay.
Theo Bộ Tài chính, căn cứ vào các quy định liên quan và tại Quyết định số: 1006/QĐ-BCT của Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành ngày 1/11/2016 có tiêu chí đánh giá rủi ro liên quan đến việc doanh nghiệp lỗ 3 năm liên tục nhưng vẫn tiếp tục mở rộng kinh doanh với điểm rủi ro cao và trọng số lớn nhằm đưa doanh nghiệp này vào diện doanh nghiệp rủi ro cao cần thanh tra, kiểm tra.
Căn cứ hướng dẫn nêu trên, Công ty Grab thuộc trường hợp có dấu hiệu rủi ro cao, đưa vào diện giám sát trọng điểm.
Bộ Tài chính cũng đã chỉ đạo cơ quan thuế tiến hành thanh tra đối với công ty GrabTaxi. Cục thuế TP Hồ Chí Minh đã ban hành quyết định số: 1601/QĐ-CT-TT ngày 11/7/2017 về việc thanh tra thuế tại Công ty TNHH GrabTaxi, thời ký thanh tra năm 2014, 2015 và 2016.
Kết quả thanh tra xử lý truy thu thuế và phạt hành chính của Cục thuế TP Hồ Chí Minh, với tổng số tiền gần 3 tỷ đồng và giảm lỗ hơn 56 tỷ đồng. Trong đó, truy thu thuế hơn 2,5 tỷ đồng thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân do kê khai thiếu; xử lý vi phạm hành chính và khoản tiền chậm nộp theo quy định với số tiền gần 480 triệu đồng.
Về giảm lỗ hơn 56 tỷ đồng, trong đó, giảm lỗ do tăng hạch toán, tăng thêm doanh thu với số tiền hơn 8,5 tỷ đồng và giảm lỗ do điều chỉnh giảm chi phí hỗ trợ, khuyến mại và một số chi phí khác không đúng quy định, với số tiền hơn 48 tỷ đồng.
Bộ Tài chính ghi nhận ý kiến của Đại biểu Quốc hội và sẽ phối hợp với Ngân hàng Nhà nước cùng các cơ quan có thẩm quyền để rà soát việc sử dụng nguồn tài trợ vốn từ nguồn vay nợ Công ty mẹ ở nước ngoài của Grab, để đảm bảo thực hiện đúng theo quy định của pháp luật và ngăn chặn, xử lý kịp thời tình trạng trốn thuế, gian lận thương mại (nếu có).
Tổng cục Thuế cũng vừa có văn bản gửi cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về kế hoạch thanh kiểm tra năm 2018. Theo đó, các doanh nghiệp thuộc ngành, lĩnh vực được yêu cầu tập trung kiểm tra là dầu khí, xăng, dầu, bệnh viện, hàng không, các tổ chức tín dụng, dược phẩm, du lịch, khách sạn, nhà hàng, casino, công ty xổ số, kinh doanh cảng biển, cảng hàng không… Tổng cục Thuế lý giải đây là những doanh nghiệp thuộc ngành nghề có dư địa thu lớn.
Tổng cục thuế cũng đề nghị các đơn vị địa phương chú trọng thanh kiểm tra thuế với doanh nghiệp hoạt động ở các ngành nghề kinh doanh mới, đặc thù phải kê khai thuế. Những ngành nghề mới được nhắm đến như kinh doanh qua mạng, kinh doanh dịch vụ vận tải Uber, Grab…
Bộ Tài chính đưa Grab taxi vào diện giám sát trọng điểm về thuế (ảnh minh họa). |
3 năm chỉ nộp 9,5 tỷ đồng tiền thuế
Trước đó, tại buổi họp báo chiều ngày 27/10/2017, ông Đặng Duy Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh tra của Tổng Cục thuế cho biết, trong 3 năm kinh doanh tại Việt nam (từ tháng 2/2014 đến 6/2017), Grab có doanh thu lần lượt là 1.755 tỷ đồng và số thuế đã nộp của Grab là 9,5 tỷ đồng, chiếm 0.541% phần doanh thu ròng của Grab.
Điều đáng nói, tính đến 18/9/2017, Grab đã thu hút 37.665 xe ô tô hợp đồng tham gia mạng lưới, gấp hơn 5 lần số xe ô tô của Vinasun - một doanh nghiệp taxi có trụ sở tại TP Hồ Chí Minh. Kinh doanh trên cùng một thị trường, cùng một đối tượng khách hàng, thì doanh nghiệp taxi này trong cùng thời gian đã đóng góp số thuế xấp xỉ 1200 tỷ đồng, gấp 130 lần số thuế mà Grab nộp vào ngân sách nhà nước.
Theo Tổng Cục thuế, chính sách thuế dành cho Grab được thực hiện theo văn bản số 11428/CT-TTHT ngày 23/11/2016 của Cục thuế TP Hồ Chí Minh và văn bản số 384/TCT-TNCN ngày 8/2/2017 của Tổng cục thuế. Các văn bản này đều khẳng định quan hệ của Grabtaxi và các công ty vận tải là hợp tác kinh doanh vận tải, trong đó cho phép Grabtaxi nhận ủy quyền trực tiếp xuất hóa đơn 100% doanh thu cho khách hàng. Doanh thu phân chia cho đối tác vận tải và Grabtaxi. Đối với phần doanh thu từ hợp tác kinh doanh vận tải nhận được Grabtaxi có nghĩa vụ sẽ kê khai và nộp thuế theo quy định của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, đối với phần doanh thu được phân chia này, Grab đã không kê khai như dịch vụ vận tải mà lại kê khai là phí sử dụng phần mềm kết nối. Theo luật thuế, VAT cho phí sử dụng phần mềm bằng 0. Điều này lý giải tại sao, với doanh thu được chia là 1.755 tỷ đồng mà số thuế Grab nộp cho nhà nước chỉ có 9,5 tỷ đồng, tương đương với 0.541% phần doanh thu Grab giữ lại. Khoản thuế 9.5 tỷ đã nộp trong 3 năm này thực chất không đến từ doanh thu phân chia từ hợp đồng hợp tác kinh doanh vận tải mà đến từ các nguồn chính là thuế thu nhập cá nhân mà Grabtaxi nộp thay cho các cá nhân lái xe nhận tiền thưởng từ Grab (thuế suất TNCN cho khoản thưởng này là 1% số tiền thưởng).
Bên cạnh đó, khoản doanh thu 1.755 tỷ đồng theo số liệu của Tổng cục thuế thực chất mới phản ánh được 20% doanh thu phía Grabtaxi giữ lại. Còn 80% doanh thu vận tải hành khách, tương đương với 7.020 tỷ đồng được phân bổ cho các lái xe là xã viên hợp tác xã vận tải, các thành viên của các công ty vận tải.
Theo văn bản số 11428/CT-TTHT ngày 23/11/2016 của Cục thuế TP Hồ Chí Minh, các xã viên lái xe này sẽ nộp 3% thuế VAT và 1,5% thuế thu nhập cá nhân cho khoản thu này. Tuy nhiên, cho đến nay, số thu thuế từ các xã viên lái xe này vẫn còn là con số bí ẩn, chưa được công bố !?
Trong buổi họp tại Bộ Giao thông Vận tải ngày 23/2/2017, bà Nguyễn Thị Hạnh, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế thu nhập cá nhân (Tổng Cục thuế) cũng thừa nhận, việc quản lý, thu thuế đối với các cá nhân tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh vận tải theo hình thức Uber, Grab là rất khó khăn.