Hàng loạt dự án khổ sở
Mua nhà nhiều năm nhưng chưa nhận được sổ hồng vì chủ đầu tư chưa hoàn thành nghĩa vụ đóng tiền sử dụng đất, anh Nguyễn Duy Minh Vũ (cư dân tại dự án Kingston Residence, Phú Nhuận, TP Hồ Chí Minh) cho rằng: "Định giá đất, xác định tiền sử dụng đất mà chủ đầu tư phải nộp là việc riêng giữa chính quyền và chủ đầu tư, không liên quan đến người mua căn hộ. Đừng kéo chúng tôi vào mớ bòng bong này”. Không chỉ anh Vũ hay cư dân tại dự án Kingston Residence bức xúc vì chưa được cấp sổ hồng mà trên địa bàn TP Hồ Chí Minh có hàng nghìn cư dân tại hàng chục dự án khác cũng rơi vào cảnh tương tự.
Dự án High Intela đã thi công xong phần móng nhưng đang bỏ dở. Ảnh Tiểu Thúy
Theo tìm hiểu của phóng viên Kinh tế & Đô thị, hiện có 54 dự án trên địa bàn TP Hồ Chí Minh gặp vướng mắc trong việc đóng tiền sử dụng đất. Đơn cử, Công ty CP Đầu tư và Phát triển địa ốc Nam Sài Gòn (thành viên của Tập đoàn đầu tư LDG (LDG Group) “dính” hai dự án gồm: Khu chung cư cao tầng đại lộ Võ Văn Kiệt (tên thương mại High Intela) và Khu chung cư cao tầng tại đường An Dương Vương (West Intela), quận 8. Hai dự án này được chấp thuận đầu tư từ năm 2015, thẩm định thiết kế cơ sở từ tháng 3/2017, cấp phép xây dựng phần ngầm từ tháng 8/2018 và được thanh tra Sở Xây dựng kiểm tra hiện trạng công trình từ tháng 5/2019.
“Thế nhưng trong 3 năm qua dự án phải dừng, công ty mất hàng chục tỷ đồng chi phí và đối mặt với khả năng lỗ nặng khi triển khai dự án” - Tổng Giám đốc LDG Group Nguyễn Minh Khang chia sẻ và khẳng định, DN đã có hàng chục văn bản gửi UBND TP, Sở TN&MT TP Hồ Chí Minh, Sở KH&ĐT cùng một số cơ quan, ban ngành để cầu cứu nhưng sự việc vẫn giậm chân tại chỗ.
Trong tình cảnh tương tự, Tập đoàn Hưng Thịnh hiện cũng đang có 13 dự án, tương đương gần 9.000 căn hộ đã hoàn thành, bàn giao cho khách hàng đưa vào sử dụng nhưng chưa được cấp sổ hồng vì vướng ở khâu xác định tiền sử dụng đất. Theo ông Trần Quốc Dũng - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Hưng Thịnh cho rằng, việc kéo dài thời gian nộp tiền sử dụng đất đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh của DN. “Chủ đầu tư không có lỗi nhưng vẫn phải gánh chịu trách nhiệm, đó là sự bội tín bất đắc dĩ với khách hàng, ảnh hưởng rất lớn đến uy tín thương hiệu” - ông Trần Quốc Dũng nói.
Gỡ nút thắt nào?
Không chỉ các dự án nhà ở thương mại gặp khó khăn, tại TP Hồ Chí Minh còn có cả những DN lựa chọn đầu tư dự án nhà ở xã hội, phân khúc vốn được miễn tiền sử dụng đất cũng đang chịu cảnh ách tắc, điển hình là trường hợp của Công ty Lê Thành với dự án nhà ở xã hội tại quận Bình Tân.
Ông Lê Hữu Nghĩa - Giám đốc Công ty Lê Thành cho biết, trong quyết định giao đất không nói rõ dự án được miễn tiền sử dụng đất theo quy định mà chỉ ghi chung chung là “DN thực hiện nghĩa vụ tài chính (nếu có)”. Điều này khiến Công ty Lê Thành phải làm hồ sơ để được miễn tiền sử dụng đất và đến nay, sau hơn 3 năm vẫn… chưa hoàn thành hồ sơ xin một việc mà đương nhiên được hưởng!
Thừa nhận vướng mắc là nguyên nhân khiến công tác thẩm định giá đất, đóng tiền sử dụng đất bị chậm trễ, ông Trần Văn Thạch - Phó Giám đốc Sở TN&MT TP Hồ Chí Minh cho biết, tỷ trọng tiền sử dụng đất trong tổng thu ngân sách của TP 5 năm vừa qua chỉ chiếm 3 - 5%, thấp hơn rất nhiều so với trước đây (thường chiếm tỷ trọng 9 - 10% số thu ngân sách). Tuy nhiên, ông Trần Văn Thạch lại nhận định, quy trình tính giá sử dụng đất không khó, chủ yếu vướng về mặt kỹ thuật, pháp lý.
"Phải xét từng dự án và nương theo các bộ luật điều chỉnh theo từng dự án. Sở TN&MT phải tập hợp, phân loại các dự án vướng mắc, báo cáo UBND TP, từ đó mới kiến nghị lên các Bộ có những cơ chế gỡ vướng cho DN và người dân" - ông Trần Văn Thạch nói.
Mới đây, để gỡ vướng cho công tác tính tiền sử dụng đất tại các dự án trên địa bàn, UBND TP Hồ Chí Minh đã ban hành quy trình 4 bước để cấp phép xây dựng một dự án nhà ở thương mại. Theo đó, một dự án từ chấp thuận chủ trương đầu tư tại Sở KH&ĐT đến cấp phép xây dựng tại Sở Xây dựng và đồng thời tính ra tiền sử dụng đất để DN đóng vào ngân sách, thời gian tối đa khoảng 215 ngày.
Một bước quan trọng trong quy trình này là cho phép DN xây dựng song song với tính tiền sử dụng đất. Cụ thể, trong vòng 45 ngày, Sở TN&MT phải tính ra tiền sử dụng đất để DN nộp vào ngân sách. Tuy nhiên, các chuyên gia trong lĩnh vực BĐS vẫn lo lắng trong thời gian chờ đợi được tháo gỡ vướng mắc, dự án bị ách tắc vẫn tiếp tục đối mặt với tình trạng án binh bất động và DN vẫn phải tiếp tục bỏ chi phí để bảo trì, duy trì các hạng mục đã thực hiện, máy móc, nhân công…
"UBND TP Hồ Chí Minh cần cải cách thủ tục hành chính, ban hành chi tiết khung, cơ chế thẩm định giá, xác định tiền sử dụng đất, tạo điều kiện cho DN chủ động thực hiện việc này. DN nhìn vào có thể thấy được ngay nghĩa vụ của mình, không còn phải chờ đợi lâu." - Chuyên gia bất động sản Trần Khánh Quang |