Nhu cầu nhiều mà nguồn cung ngày càng thu hẹp
Thời gian gần đây, nhiều nghĩa trang quảng cáo có chuẩn “cao cấp, 5 sao” được xây dựng tại một số địa phương xung quanh TP Hồ Chí Minh, đặc biệt là tại huyện Long Thành (Đồng Nai). Các nghĩa trang này có giá bán thấp nhất gần 100 triệu đồng đến hàng trăm triệu đồng/huyệt mộ và luôn trong tình trạng “cháy hàng”, nhưng khách mua chủ yếu là dân đầu tư bất động sản.
Về vấn đề này, chuyên gia bất động sản Trần Khánh Quang cho biết, bất động sản nghĩa trang là thị trường khá đặc biệt, vì không ai muốn sử dụng nhưng vẫn phải mua. Nhu cầu thực tế sử dụng nghĩa trang của TP HCM và vùng đô thị này là rất lớn, trong khi nguồn cung ngày càng thu hẹp. “Do đó, các dự án dạng này sẽ đáp ứng nhu cầu cho người dân, vừa mang lại chút niềm vui cho khách hàng vì ai cũng muốn lo chu toàn cho người đã khuất”, anh Quang cho biết.
Dự án Sala Garden tại huyện Long Thành. |
Anh Quang lưu ý khách hàng khi mua bất động sản nghĩa trang nên tìm hiểu kỹ vì thông thường các dự án nghĩa trang nhà nước sẽ có một số ưu đãi để có chi phí thấp cho người dân có thể mua sử dụng. Ngoài ra, chuyên gia này cũng cho biết, các dự án nghĩa trang chỉ nên kinh doanh sau khi hoàn thiện. Bởi lẽ, thực tế như tại 2 dự án Sala Garden và Hoa viên Bình An tại huyện Long Thành đang xây dựng, nhưng dân kinh doanh bất động sản nhảy vào mua bán vô tội vạ, dẫn đến tình trạng giá bị thổi lên rất cao.
“Điều này dẫn đến hệ lụy là rất thiệt thòi cho người sử dụng thực tế sau này, không mua không được còn mua thì với giá trên trời. Có lẽ nên xem lại, hạn chế việc thổi giá ở các dự án bất động sản nghĩa trang, không nên đổ xô vào kiếm tiền ở thị trường này như thế vì nghĩa tử là nghĩa tận”, anh Quang cho biết.
Thực tế tại TP HCM, nghĩa trang lớn nhất là Bình Hưng Hòa đang nằm trong diện giải tỏa di dời; số nghĩa trang lớn hiện tại chỉ đếm trên đầu ngón tay như nghĩa trang Đa Phước, Củ Chi, Gò Dưa, nghĩa trang TP ở Thủ Đức, còn lại đa phần là các nghĩa trang nhỏ lẻ nằm trong khu dân cư.
Các nghĩa trang này hiện cũng không còn nhiều khoảng trống để mai táng. Việc khan hiếm nơi an táng khiến người dân ở TP HCM giành nhau mua đất nghĩa trang với giá bán thậm chí còn cao hơn đất ở.
Chủ đầu tư nghĩa trang được nhận nhiều ưu đãi
Luật sư Hà Hải – Đoàn luật sư TP HCM cho biết, căn cứ theo quy định pháp luật hiện nay thì nghĩa trang vẫn được xem là một công trình xây dựng. Với các nghĩa trang đang xây dựng, nếu đáp ứng đầy đủ các thủ tục pháp lý theo Điều 55 Luật Kinh doanh Bất động sản thì chủ đầu tư vẫn có thể kinh doanh trong thời gian nghĩa trang đang xây dựng.
Tuy nhiên, theo Điều 15 Nghị định 23/2016/NĐ-CP (Nghị định 23) ngày 5/6/2016 của Chính phủ về xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hỏa táng thì chủ đầu tư chỉ được đưa dự án đầu tư xây dựng nghĩa trang vào sử dụng khi đáp ứng một số điều kiện như: “Hoàn thành các công trình xây dựng hạ tầng kỹ thuật và công trình trong nghĩa trang theo tiến độ của dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt; Có quy chế quản lý nghĩa trang được phê duyệt; Hoàn thành các thủ tục liên quan đến đất đai, xây dựng và bảo vệ môi trường theo tiến độ của dự án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; Công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng về giá chuyển nhượng quyền sử dụng phần mộ cá nhân đối với nghĩa trang được đầu tư từ nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước”.
Huyệt mộ tại các nghĩa trang "cao cấp" này được chủ đầu tư xây sẵn và bán theo từng lô. |
Theo luật sư Hải thì các dự án nghĩa trang vẫn thuộc trường hợp nhà nước giao đất thu tiền sử dụng đất. Nhưng việc xây dựng nghĩa trang luôn là một trong những dự án mà nhà nước khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư xây dựng, do đó, chủ đầu tư vẫn được một số ưu đãi nhất định.
Cụ thể theo Điều 15 Nghị định 23 thì chủ đầu tư được miễn tiền sử dụng đất đối với diện tích đất mai táng cho các đối tượng chính xách xã hội và được hưởng các ưu đãi về thuế theo quy định pháp luật; đồng thời, đất để xây dựng nghĩa trang là đất sử dụng lâu dài.
Luật sư Hải cho biết, giá bán các nghĩa trang cũng phải tuân theo Thông tư 14/2018/TT-BXD ngày 28/12/2018 của Bộ Xây dựng hướng dẫn phương pháp định giá dịch vụ nghĩa trang và dịch vụ hỏa táng. Tuy nhiên, đối tượng điều chỉnh của thông tư chỉ bắt buộc đối với các dự án nghĩa trang được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước. Còn các dịch vụ nghĩa trang có vốn đầu tư ngoài ngân sách thì chỉ khuyến khích áp dụng thông tư này chứ không bắt buộc.
“Tuy nhiên, về nguyên tắc định giá thì việc điều chỉnh giá dịch vụ mai táng vẫn phải phù hợp với giá thị trường, phù hợp với khả năng chi trả của người sử dụng dịch vụ”, luật sư Hải cho biết.