Dự án “ma” náo loạn thị trường bất động sản TP Hồ Chí Minh

Để chiêu dụ, chiếm đoạt tài sản của những người thiếu hiểu biết, nhẹ dạ cả tin, hàng loạt dự án “ma” được vẽ, rao bán công khai, xem thường pháp luật, gây hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Trong đó có rất nhiều trường hợp khách khách hàng gom hết tài sản tích cóp và vay mượn thêm để mua đất. Nay tiền mất, đất không xây được nhà, nợ nần chồng chất, nhiều người lâm cảnh trắng tay.

Lan rộng vì xử lý không nghiêm?

Dự án “ma” đã xuất hiện tại TP Hồ Chí Minh từ nhiều năm qua và đang gia tăng, hoạt động phức tạp ở các quận ven, huyện ngoại thành, kéo theo rất nhiều hệ lụy xã hội. Thế nhưng, các giải pháp ngăn chặn từ xa của chính quyền địa phương như phát đi thông báo hoặc cấm biển báo…chưa thật sự hiệu quả, phần lớn chỉ can thiệp khi sự vụ đã xảy ra.

Trao đổi với PV Báo Kinh tế & Đô thị, Luật sư Lê Ngô Trung - Luật sư cao cấp của Công ty Luật Vega cho biết , dự án “ma” là những dự án không có thật hoặc không đầy đủ pháp lý nhưng người bán, kẻ môi giới vẫn vẽ nên một bức tranh hoành tráng để lấy tiền thật của người mua. Đến khi mọi chuyện đổ bể, hậu quả sẽ đổ hết lên người mua cuối cùng.

“Có thể thấy theo luật đất đai, luật xây dựng, luật kinh doanh BĐS, muốn làm được dự án nhà ở thì đầu tiên phải có đất, phải phù hợp quy hoạch, duyệt kế hoạch sử dụng đất, hạ tầng… Thị trường BĐS vốn rất rõ ràng, chỉ có những người cố ý làm sai và sự buông lỏng trong quản lý của chính quyền địa phương mới khiến dự án “ma” ngang nhiên tồn tại như thế. Lâu nay những sai phạm kiểu này thường chỉ bị xử phạt hành chính, cưỡng chế và điều đó không đủ sức răn đe những người có giả tâm làm bậy thu lợi bất chính”, Luật sư Trung phân tích.

Tuy nhiên, bên cạnh sự lộng hành của giới cò đất, sự buông lỏng của cơ quan chức năng, thì những lỗ hổng về luật cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng các dự án "ma" thay nhau "moi" tiền khách hàng mà không bị xử lý.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP Hồ Chí Minh (HoREA), Luật kinh doanh BĐS chỉ điều chỉnh những hành vi kinh doanh BĐS hình thành trong tương lai kể từ khi ký hợp đồng. Tuy nhiên, Luật không điều chỉnh hành vi trước khi ký. Đây là thiếu sót lớn, vì trước khi ký, những hành vi thỏa thuận, đặt cọc, góp vốn kinh doanh, hợp tác đầu tư không được ký thành hợp đồng mà tồn tại ở dạng văn bản thỏa thuận, được chứng thực thừa phát lại. Việc góp vốn, đặt cọc, hợp tác đầu tư lại là thỏa thuận của Luật dân sự. Nhưng Luật dân sự lại cho rằng giá trị đặt cọc do hai bên tự thỏa thuận. Vì vậy, nhiều chủ đầu tư, các công ty môi giới lừa người dân đặc cọc vài trăm triệu, thậm chí cả tỷ đồng một cách vô lý.

Một câu chuyện khác được ông Châu chỉ ra là pháp luật hỗ trợ tư pháp có công nhận thừa phát lại, nhưng lập vi bằng thừa phát lại không phải chứng cớ để làm chủ quyền nhà đất. Nhiều người dân không hiểu nên bị lừa vì cho rằng có vi bằng là có quyền nhà đất.

Ngoài các vấn đề về luật, ông Châu còn chỉ ra thị trường BĐS thiếu minh bạch thông tin quy hoạch, dự án đầu tư, tiến độ, dự án thế chấp, đủ điều kiện huy động vốn và việc chuyển đổi huyện lên quận hay các dự án lớn, dự án phát triển hạ tầng…

"Sự thiếu minh bạch này vô tình tiếp tay cho những công ty BĐS bất lương lợi dụng để trục lợi, vì vậy không còn cách nào khác là chính quyền phải công khai tất cả", ông Châu kiến nghị.