Thông tư 20: Câu chuyện đang "nóng" của các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô

Thông tư 20 được cho là một trong những nguyên nhân chính giúp các hãng xe nước ngoài tự do thao túng giá bán tại Việt Nam

Đến ngày 1/7/2016, Thông tư 20/2011 của Bộ Công thương về Quy định bổ sung thủ tục nhập khẩu xe ô tô chở người loại từ 9 chỗ ngồi trở xuống đã chính thức hết hiệu lực. Tuy nhiên vấn đề có hay không vẫn để các quy định trong Thông tư này tiếp tục tồn tại đang là câu chuyện "nóng" nhất của giới nhập khẩu ô tô trong suốt thời gian qua. 

Cụ thể, Thông tư 20 có quy định: Thương nhân nhập khẩu ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống khi làm thủ tục nhập khẩu phải có giấy chỉ định hoặc giấy ủy quyền là nhà nhập khẩu, nhà phân phối của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó hoặc hợp đồng đại lý của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó đã được cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài hợp pháp hoá lãnh sự theo quy định của pháp luật. 

Và trong Dự thảo Nghị định Sửa đổi, bổ sung, ban hành một số quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực Công Thương vừa được Bộ Công thương trình Chính phủ xem xét quy định trên của Thông tư 20 đã được giữ lại. Cũng từ đó đã dấy lên các luồng ý kiến phản đối cũng như đồng tình về việc nâng tầm Thông tư 20 lên thành Nghị định.

Hiện tại, giới kinh doanh ô tô nhập khẩu đã chia thành 2 "phe". Một bên gồm khoảng 20 DN buôn bán xe cũ, không được phép nhập khẩu lên tiếng đòi bãi bỏ các quy định trong Thông tư 20. Còn bên ủng hộ giữ lại những quy định này được đánh giá là "mạnh hơn rất nhiều lần" khi có sự góp mặt của nhiều tên tuổi lớn gồm: Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA), đại diện các nhà nhập khẩu ôtô chính hãng tại Việt Nam như Audi, BMW, Rolls-Royce...

Trong khi đó, quan điểm của Bộ Công thương đã khá rõ ràng khi đứng về "phe" mạnh hơn. Với dự định giữ lại quy định trong Thông tư 20 ở Dự thảo Nghị định mới, Bộ này cho rằng đây là điều cần thiết để bảo vệ thị trường ô tô nhập khẩu.

Tuy nhiên, sau 5 năm Thông tư 20 có hiệu lực thị trường xe nhập khẩu của Việt Nam đã phát triển khá "méo mó". Ông Nguyễn Tuấn, giám đốc công ty Thiên An Phúc chuyên về buôn bán ô tô cho biết, trước khi Thông tư 20 ra đời cả nước có khoảng 200 DN nhập khẩu ô tô nhưng tới nay số DN còn tồn tại chỉ khoảng 20. Tuy nhiên cả 20 DN này chỉ buôn bán xe cũ chứ không được phép nhập khẩu xe mới.

Các quy định của Thông tư 20 gần như trao toàn bộ quyền tự quyết về vấn đề nhập khẩu ô tô cho các hãng như Honda, Toyota hay Ford. Và việc chen chân vào làm đơn vị được ủy quyền của các hãng trên là điều mà hầu hết DN trong nước không thể làm được, chính điều này đã làm thị trường ô tô nhập khẩu của Việt Nam trở nên rất kém cạnh tranh, ông Tuấn bức xúc.