Buôn lậu, hàng giả: Thủ đoạn tinh vi hơn, ẩn mình nhờ công nghệ

Hàng giả, hàng nhái xuất hiện ngày càng tinh vi. (Ảnh: Đức Duy/Vietnam+)  

Vấn nạn buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt với sự bùng nổ của công nghệ, các hành kinh doanh bất hợp pháp được ẩn mình ngày càng tinh vi hơn.

Vì vậy, việc đồng bộ các giải pháp từ ngăn ngừa, đấu tranh của nhiều lực lượng cũng như nâng cao ý thức của các doanh nghiệp trong việc bảo vệ và xây dựng thương hiệu sẽ góp phần đẩy lùi những hành vi vi phạm pháp luật, tạo đà cho việc phát triển ổn định kinh tế-xã hội, đảm bảo tốt hơn quyền lợi của người tiêu dùng.

Nhiều thủ đoạn buôn lậu mới

Theo ông Chu Xuân Kiên, Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Hà Nội, thời gian gần đây xuất hiện nhiều thủ đoạn mới của các đối tượng buôn lậu như, khai hải quan không đúng thực tế hàng hóa; che giấu nguồn gốc lô hàng.

Đáng chú ý, hàng hóa vi phạm thường được cất giấu tinh vi, lẫn trong hàng hóa thông thường; mua bán, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới thông qua các nền tàng điện tử xuyên biên giới rồi vận chuyển về Việt Nam qua đường chuyển phát nhanh. Để hợp thức hóa hàng lậu, các đối tượng không khai báo, hoặc khai báo hải quan không đúng với thực tế lô hàng hoặc nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn.

Nêu thêm ví dụ, ông Chu An Thanh, Trưởng Phòng Cảnh sát Kinh tế-Công an Hà Nội đưa thêm một số thủ đoạn buôn lậu mới, cụ thể là lợi dụng hình thức mở tờ khai hải quan mã loại hình C11 (gửi hàng vào kho ngoại quan để chờ xuất sang nước thứ ba), sau đó tìm cách thay đổi kết cấu của phương tiện vận tải để tráo đổi hàng hóa mà không làm ảnh hưởng đến việc kẹp chì hải quan nhằm qua mắt việc thực hiện giám sát đối với hàng hóa của Cơ quan Hải quan.

“Trước đây các đối tượng buôn lậu lợi dụng quá cảnh sau đó rút hàng ra để thẩm lậu quay trở lại Việt Nam, còn hiện nay lợi dụng vận chuyển hàng qua kho ngoại quan, rút hàng rồi thẩm lậu ngược lại và việc này đang được lực lượng Công an Hà Nội làm rõ,” ông Thanh nói.

Hơn nữa, thương mại điện tử cũng đang bị các gian thương lợi dụng để buôn lậu và xâm phạm sở hữu trí tuệ. Điển hình là việc lợi dụng hình thức giao hàng công nghệ nhiều đối tượng không ra mặt nhằm tránh sự truy xét ngược lại của cơ quan chức năng khi bắt giữ hàng giả, hàng cấm đến địa điểm giao hàng, cùng đó là sử dụng các tài khoản ảo (có thể một lúc nhiều tài khoản và số tài khoản vô danh) để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

"Các đối tượng ngày càng am hiểu và có trình độ về công nghệ thông tin, sử dụng cùng một lúc nhiều tài khoản trên các sàn thương mại điện tử để ngay lập tức có thể xóa thông tin, gây khó khăn trong việc truy vết và xử lý của cơ quan chức năng," ông Thanh nêu ví dụ, đồng thời kiến nghị rà soát và thực hiện tốt hơn trong việc quản lý các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp “ma” thành lập chủ yếu để buôn lậu.

Đại diện Phòng Cảnh sát Kinh tế cũng đề xuất quy trình chặt chẽ hơn về chế độ hóa đơn chứng từ đối với hàng hóa có nguồn gốc xuất xứ nước ngoài phải kèm theo tờ khai xuất nhập khẩu để chứng minh nguồn gốc xuất xứ hàng hóa.

Ngoài ra, với những hàng hóa giả xuất xứ thì cần có quy định khi không xác định được chủ sở hữu nhãn hiệu, không có sản phẩm chính hãng để so sánh, giám định thì được coi là hàng giả, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác đấu tranh, xử lý loại tội phạm này.

Sửa đổi quy định pháp lý phù hợp thực tế

Có thể thấy, qua các vụ việc bắt giữ của lực lượng chức năng thời gian gần đây, các hành vi buôn lậu và gian lận thương mại ngày càng tinh vi, phức tạp.

Chính vì vậy, để ngăn chặn hoạt động buôn bán vận chuyển hàng lậu, nhiều chuyên gia cho rằng cần sửa đổi các quy định pháp lý phù hợp thực tế qua đó tạo điều kiện cho lực lượng chức năng ngăn chặn hiệu quả hoạt động này.