Cần thu hồi tiền do phạm tội mà có
Ngày 7/12/2015, Công an TX Dĩ An, Bình Dương đã có công văn gửi Công an huyện Hóc Môn, TP Hồ Chí Minh về một vụ lừa đảo nghiêm trọng.
Theo đó, ông Đỗ Minh Phong và bà Phạm Thị Ngọc Diệp (ngụ Quận Bình Thạnh) sở hữu xe Toyota Fortuner 51A-442.04. Ngày 18/6/2015, Quách Thọ Niên (SN 1972, ngụ Quận 1) đến xin thuê ô tô trên trong 06 tháng với giá 18.000.000 đồng/tháng. Sau thỏa thuận, ông Phong giao xe cùng giấy tờ liên quan cho Niên.
![]() |
Công văn của cơ quan CSĐT Công an TX Dĩ An về vụ lừa đảo. |
Ngày 19/6/2015, qua giới thiệu của ông Trần Văn Tuyên (ngụ xã Thới Tam Thôn, Hóc Môn), Niên đến gặp bà Trương Ngọc Thảo (ngụ xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn) để thỏa thuận bán xe với giá 650.000.000 đồng. Niên có đưa các giấy tờ xe cùng 01 hợp đồng công chứng ngày 18/5/2015 ghi nội dung bà Diệp bán xe cho Niên giá 850.000.000 đồng. Sau khi kiểm tra giấy tờ hợp lệ, hai bên làm giấy mua bán, bà Thảo giao Niên trước 600.000.000 đồng (hẹn ngày công chứng trả nốt 50.000.000 đồng) để nhận xe và giấy tờ liên quan.
Đầu tháng 12/2015, ông Phong phát hiện xe bị lừa bán đã trình báo công an TX Dĩ An. Quách Thọ Niên bị bắt giam vào 2/12/2016 và bị tuy tố nhiều tội danh sau đó.
Tại phiên sơ thẩm ngày 25/5/2017, Niên khai chỉ đứng ra thuê và bán xe giúp bạn là Võ Trường Giang (SN 1989, ngụ xã Tân Xuân, Hóc Môn); toàn bộ giấy tờ giả do Giang đưa cho Niên. Bà Thảo khai khai không quen biết Niên, chỉ mua xe thông qua sự giới thiệu của Trần Văn Tuyên.
Xét thấy vụ án có một số nội dung cần phải làm rõ, HĐXX đã tuyên hoãn phiên tòa, trả hồ sơ để điều tra bổ sung.
Ngày 1/8/2017, TAND TP Hồ Chí Minh tiếp tục đưa vụ án ra xét xử. Thẩm phán – Chủ tọa Trần Minh Châu đã xin lỗi vì "quên" xác định tư cách bị hại cho bà Thảo, như vậy là vi phạm thủ tục tố tụng. Trước đó, phía bà Thảo cũng không nhận được thư mời, triệu tập nào từ tòa, khiến việc tiếp cận vụ án trở nên bị động, vất vả.
![]() |
Bị cáo Niên chỉ có một mình trong các phiên xử - Ảnh: H.Yến. |
Về 600.000.000 đồng do phạm tội mà có, Niên khai chỉ giữ 15.000.000 đồng, còn 585.000.000 đồng đã đưa ông Trần Văn Tuyên vì Võ Trường Giang nợ tiền Tuyên. Dù không có biện nhận giao tiền, nhưng lời khai của Niên lại khớp với lời khai của ông Tuyên tại tòa về đường đi của số tiền lừa đảo.
Ông Tuyên khai đã nhận 585.000.000 đồng từ Niên khi bán xe về; Niên có nói "Giang nhờ tôi trả anh 585 triệu". Tuyên khai không quen biết Niên, nhưng vẫn nhận tiền vì vì trước đó Giang có nhờ Tuyên vay giúp 550.000.000 đồng (bảo đảm bằng 01 xe Toyota Camry 2013), cộng với 35.000.000 đồng tiền lãi (đúng 585.000.000 đồng, bằng số tiền Niên đưa Tuyên).
Do đó, việc TAND TP Hồ Chí Minh không làm rõ đường đi, điểm đến của 600.000.000 đồng do phạm tội mà có và đưa vào nội dung bản án đã khiến phía bị hại ngã ngửa.
Và càng bất ngờ hơn, HĐXX lại không yêu cầu thu hồi số tiền trên để hoàn trả lại cho bị hại dù biết rõ ông Trần Văn Tuyên nhận và sử dụng (?).
Không làm rõ hành vi của Võ Trường Giang sẽ dễ gây oan sai !?
Tại tòa, luật sư Võ Đan Mạch (Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh, luật sư được chỉ định bào chữa cho bị cáo Niên) sau khi nghe cáo trạng đã yêu cầu: "Về tội danh VKS truy tố bị cáo, cần làm rõ hành vi của Võ Trường Giang, cần áp giải Giang đến tòa để tránh bỏ lọt người phạm tội."
Yêu cầu của luật sư không được tòa chấp thuận.
Cuối cùng, Chủ tọa phiên tòa Trần Minh Châu đã quyết định: Xử phạt bị cáo Quách Thọ Niên 12 năm tù về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và 09 tháng tù về tội "Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức"; Tổng hợp hình phạt chung cho cả 02 tội là 12 năm 09 tháng tù; Buộc Niên phải bồi thường cho bà Trương Ngọc Thảo 600.000.000 đồng; Kiến nghị cơ quan điều tra tiếp tục làm rõ hành vi của Võ Trường Giang theo quy định pháp luật.
Bản án đã không nhắc tới đường đi - điểm đến của 600.000.000 đồng do phạm tội mà có; không yêu cầu thu hồi số tiền do phạm tội mà có được ông Trần Văn Tuyên nhận và sử dụng; đặc biệt là chưa làm rõ hành vi của Võ Trường Giang vốn bị tố là chủ mưu?
![]() |
Tòa vẫn tuyên án bị cáo 12 năm 9 tháng tù, đồng thời kiến nghị điều tra hành vi của Võ Trường Giang - đối tượng bị Niên tố là chủ mưu. |
Tới 21/11/2017, TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã xét xử phúc thẩm vụ án do bị cáo Quách Thọ Niên kháng cáo bản án hình sự sơ thẩm trước đó. Tòa phúc thẩm đã không chấp nhận kháng cáo và giữ nguyên bản án sơ thẩm.
Một lần nữa, bản án không nhắc tới đường đi - điểm đến của 600.000.000 đồng do phạm tội mà có; không yêu cầu thu hồi số tiền do phạm tội mà có được ông Trần Văn Tuyên nhận và sử dụng; hành vi của Võ Trường Giang vẫn chưa được điều tra làm rõ.
Như vậy, việc tòa tuyên án trước khi cơ quan CSĐT làm rõ hành vi của Võ Trường Giang hoàn toàn có thể sẽ làm sai lệch bản chất vụ án, gây oan sai cho bị cáo Niên. Theo đó, nếu cơ quan CSĐT chứng minh Giang là chủ mưu như lời khai của Niên, bị Cáo niên có thể chỉ là đồng phạm, mức án sẽ thay đổi.
Cụ thể, theo Điều 139 BLHS, nếu xác định Quách Thọ Niên chiếm đoạt 15.000.000 đồng, Niên chỉ "bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm"; nếu xác định Niên chiếm đoạt trên 500.000.000 đồng, Niên mới "bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm". Trong vụ án này, có tới 585.000.000 đồng (97,5%) trong tổng số 600.000.000 đồng do phạm tội mà có được sử dụng cho mục đích trả nợ cho Võ Trường Giang (Trần Văn Tuyên nhận và sử dụng), không liên quan tới bị cáo Niên.
Thế nên, việc cả cáo trạng của VKS và bản án của TAND TP Hồ Chí Minh đều "bỏ qua" quá trình sử dụng 600.000.000 đồng do phạm tội mà có sẽ có thể dẫn tới bỏ lọt người phạm tội, oan sai cho bị cáo Niên; việc tòa không cho thu hồi tiền do phạm tội mà có gây thiệt hại nặng nề cho bị hại, bởi giao dịch vay nợ giữa Võ Trường Giang - Trần Văn Tuyên không liên quan trực tiếp tới vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản này.
Tieudung.vn sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.