Vụ đổi 100 USD bị phạt 90 triệu đồng ở Cần Thơ: Cần hủy quyết định xử phạt này

Nghị định 96/2014 nhằm hạn chế tối đa hành vi, mua bán trái phép đô la, chống đô la hoá nhưng trong tình huống cụ thể ở Cần Thơ cho thấy chưa hợp lý cần nghiên cứu xem xét sửa lại cho phù hợp thực tế cuộc sống thay đổi hằng ngày

Quy định thiếu, áp dụng yếu

Luật sư Nguyễn Chiến, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội phát biểu trên diễn đàn Quốc hội: “Vụ việc người thợ điện đổi 100 USD ở TP Cần Thơ bị phạt VPHC 90 triệu đồng, thể hiện sự thiếu trong quy định, yếu trong áp dụng, làm dư luận không đồng tình. Việc xóa bỏ tình trạng đô la hóa thị trường phải được thực thi, những quy định cứng không có định lượng, đổi ngoại tệ không đúng nơi được cấp phép phải bị phạt. Nhưng chúng ta đã giúp người dân nhận diện, phân biệt nơi nào được đổi, nơi nào không được đổi? Sự tồn tại của những nơi đổi ngoại tệ bất hợp pháp còn rất nhiều, trước hết phải là trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước. Bên cạnh đó những mức phạt phải xem xét lại, vì đổi 10 USD hay 100 USD cũng cùng mức phạt như đổi 1.000 USD, 100.000 USD từ 80-100 triệu là không phù hợp. Cơ chế thị trường có cung ắt có cầu, thị trường buôn bán chuyển đổi ngoại tệ đen ngày đêm vẫn hoạt động công khai hầu như không bị kiểm soát. Vì thế Nhà nước cần thu hẹp thị trường này trước, để người dân không còn vi phạm như anh thợ điện”.

Luật sư Nguyễn Chiến, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội.

Còn ông Trần Quốc Hà, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh TP Cần Thơ trả lời trên 1 tờ báo, đã khẳng định: “Nghị định 96/2014/NĐ-CP nhằm ngăn chặn những người buôn bán kiếm lời chứ không nhắm vào người bán lẻ như ông Rê để phạt. Tuy nhiên, khi đi vào trường hợp cụ thể này thì thấy chưa hợp lý. Giả sử ông Rê đổi 10.000 USD sẽ khác. Phải chi ngay khi lập biên bản vi phạm cơ quan chức năng nhận thấy sự bất hợp lý trên và hướng dẫn cho người vi phạm các thủ tục xin miễn, giảm trình lãnh đạo UBND TP Cần Thơ thay vì đề nghị phạt 80 - 100 triệu đồng, hướng xử lý đã tốt hơn, không khiến dư luận bị sốc”.

Quan điểm sai dẫn đến áp dụng không đúng luật

Trao đổi với phóng viên Báo Kinh tế & Đô thị, luật sư Phạm Công Hùng - Giám đốc Công ty luật TNHH MTV Công Hùng và cộng sự, cho rằng ý kiến của ông Trần Quốc Hà, Giám đốc NHNN chi nhánh TP Cần Thơ là chưa phù hợp. Luật sư Hùng phân tích, thứ nhất ông Hà cho rằng: “…phải chi ngay sau khi lập biên bản vi phạm, cơ quan chức năng... huớng dẫn cho người vi phạm các thủ tục xin miễn...”, quan điểm của ông Hà hoàn toàn sai. Vì người lập biên bản phải ghi trung thực hành vi vi phạm (nếu có) vào biên bản.

Theo Luật sư Phạm Công Hùng: Ông Rê là người lao động lương thiện, không kinh doanh, mua bán 100 USD để kiếm lời, nên không thuộc “đối tượng” bị xử phạt.

“Mặt khác người lập biên bản không có thẩm quyền xử phạt, thì làm sao biết được ông Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ ra quyết định phạt như thế nào để hướng dẫn người dân xin xỏ? Nếu làm theo cách đó, rất dễ phát sinh tiêu cực từ nguời đi xin và người có thẩm quyền cho trong những trường hợp tương tự”, luật sư Phạm Công Hùng, lập luận.

Cũng theo luật sư Hùng, vấn đề thứ hai trong vụ việc này là chưa áp dụng đúng luật xử lý VPHC. Bởi đã xác định hành vi đổi 100 USD của ông Rê không thuộc trường hợp mua, bán để kiếm lời mà người lập biên bản vẫn tiến hành lập biên bản và ông Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ vẫn ra quyết định xử phạt VPHC ông Rê thì chứng tỏ những người lập biên bản và ông Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ áp dụng không đúng Luật xử lý VPHC khi thực thi công vụ. Cụ thể tại điểm c khoản 1 điều 3 Luật Xử lý VPHC năm 2012, quy định: “Việc xử lý VPHC phải căn cứ vào tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm, đối tượng vi phạm...”. Nên trong trường hợp cụ thể này, ông Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ hoàn toàn có quyền quyết định không xử phạt ông Rê vì lý do “tính chất, mức độ và hậu quả” của hành vi đổi 100 USD chưa nghiêm trọng đến mức phải xử lý VPHC. Và, ông Rê là người lao động lương thiện, không kinh doanh, mua bán 100 USD để kiếm lời, nên không thuộc “đối tượng” bị xử phạt.