TP Hồ Chí Minh: 10 tỷ đồng cho vay ưu đãi mua NƠXH chỉ như "muối bỏ bể"!

Ngân sách hạn chế?

Theo số liệu của Bộ Xây dựng, nhu cầu NƠXH trong giai đoạn từ năm 2011-2020 của TP Hồ Chí Minh khoảng 134.000 căn. Tuy nhiên, đến nay chỉ mới thực hiện được khoảng 30% kế hoạch đã đề ra.

Nhu cầu lớn nhưng TP Hồ Chí Minh chỉ bố trí được 10 tỷ đồng cho NƠXH trong năm 2019.

Khảo sát của Viện Nghiên cứu Phát triển TP Hồ Chí Minh cũng cho thấy, trên địa bàn TP này hiện có đến 81.000 hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu NƠXH trong giai đoạn 2016-2020. Trong đó, cán bộ công chức là 10.000 căn, hộ thu nhập nghèo là 39.000 căn, lao động trong khu công nghiệp là 17.000 căn, còn lại là các nhóm đối tượng khác. Đa số trong các nhóm đối tượng đều chọn phương thức thuê mua NƠXH chiếm tỷ lệ từ 65-94%.

Trong khi nhu cầu về NƠXH tại TP rất lớn, thì TP chỉ bố trí được 10 tỷ đồng cho NƠXH trong năm 2019.

Cụ thể, sự khó khăn về nguồn vốn thực hiện chính sách NƠXH được thể hiện rõ nét khi mới đây UBND TP ban hành quyết định phê duyệt phân bổ chỉ tiêu kế hoạch tín dụng năm 2019 của chương trình cho vay ưu đãi để mua, thuê mua NƠXH. Xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ.

Trên cơ sở đề nghị của Ngân hàng Chính sách Xã hội chi nhánh TP, UBND TP phê duyệt quỹ vốn cho vay mua NƠXH trong năm 2019 cho các quận, huyện là 10 tỷ đồng. 

Cụ thể quận 12 được phân bổ 2 tỷ đồng, quận 3 được 1,1 tỷ đồng, các quận 10, quận Bình Tân và huyện Hóc Môn mỗi địa phương được 1 tỷ đồng, quận 7 có 800 triệu đồng, huyện Nhà Bè có 700 triệu đồng, quận Tân Bình là 500 triệu đồng, quận 8 có 400 triệu đồng, huyện Bình Chánh là 300 triệu đồng, thấp nhất là quận 5 chỉ có 200 triệu đồng. 

Nhận định về quyết định vừa được ban hành của UBND TP, ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP Hồ Chí Minh (HoREA) cho rằng, do nguồn lực ngân sách có hạn, nên kể cả khi thực hiện phương thức xã hội hóa vẫn chưa thể đáp ứng kịp thời nhu cầu NƠXH. Và thực tế nguồn cung NƠXH tại TP hiện không đủ cầu.

Theo ông Châu, sau khi Luật Nhà ở 2014 có hiệu lực thì năm 2015, 2016, 2017 không bố trí thêm được ngân sách nào hỗ trợ NƠXH. Sang đến năm 6/2018, mới cấp được cho TP 50 tỷ đồng, và đến năm 2019 chỉ còn lại 10 tỷ đồng cho nhu cầu của 81.000 hộ gia đình. Rõ ràng con số này chỉ như "muối bỏ bể", chẳng thấm vào đâu.

“Có thể hiện tại vì nguồn lực ngân sách còn hạn chế nên nguồn vốn cho NƠXH đang bị bế tắc. Nhưng chắc chắn trong tương lai TP sẽ phải tập trung xây dựng các cơ chế, giải pháp phát triển nhà NƠXH. Là một đô thị lớn, việc giải quyết nhu cầu cơ bản của người dân về chỗ ở là nhiệm vụ cấp bách của TP”, Chủ tịch HoREA nhấn mạnh.

Chính sách NƠXH bế tắc?

Sự thiếu hụt về nguồn cung, gói hỗ trợ tài chính cùng những rối rắm trong thủ tục xét mua nhà ở xã hội đang khiến người dân gặp khó khăn khi tiếp cận sản phẩm này.

Trước đó, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 355/QĐ-TTg về mức lãi suất cho vay ưu đãi của Ngân hàng Chính sách xã hội theo quy định tại Nghị định số100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý NƠXH.

Cụ thể, mức lãi suất cho vay ưu đãi của Ngân hàng Chính sách xã hội áp dụng đối với các khoản vay dư nợ trong năm 2019 để mua, thuê mua NƠXH. Xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở theo quy định tại Nghị định100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý NƠXH là 4,8%/năm.

Lãi suất nợ quá hạn được tính bằng 130% lãi suất khi cho vay. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/4/2019 và thay thế Quyết định số 370/QĐ-TTg ngày 3/4/2018 của Thủ tướng Chính phủ.

Trước đó, tại Quyết định 255/QĐ-TTg có hiệu lực từ 4/3/2019, mức lãi suất cho vay ưu đãi của các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định theo quy định tại Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý NƠXH là 5%/năm.

Chính sách rõ ràng là vậy, tuy nhiên từ chính sách để áp dụng vào thực tiễn lại là khoảng cách quá xa.

Trao đổi với PV Báo Kinh tế & Đô thị, ông Quách Mộc Tân – Tổng Giám đốc công ty CP bất động sản An Lạc Tân cho biết, gần 10 năm với nhiều nguồn lực lớn được huy động, chủ trương phát triển NƠXH đã đem lại những hiệu quả nhất định trong việc giải quyết vấn đề nhà ở cho người có thu nhập thấp. Tuy nhiên, bên cạnh việc hiện thực hóa giấc mơ an cư cho người có thu nhập thấp, quá trình triển khai NƠXH cũng bộc lộ những điểm hạn chế. Quá nhiều dự án NƠXH rơi vào tình trạng ì ạch chậm tiến độ khiến cho cả chủ đầu tư và người dân gặp khó khăn, các gói hỗ trợ tín dụng ưu đãi của Nhà nước chưa thực sự phát huy hiệu quả.

Cụ thể, ông Tân nhấn mạnh, thứ nhất không chỉ khó từ vốn ngân sách nhỏ giọt, mà cái khó cũng đến từ các thủ tục xét duyệt cho vay mua nhà. Thứ hai, ngân hàng Chính sách xã hội cho vay, nhưng chỉ cho người dân vay chứ không cho doanh nghiệp vay. Nếu doanh nghiệp muốn vay, thì vay theo cơ chế lãi suất thương mại. Doanh nghiệp không được hỗ trợ vay vốn sẽ không xoay được dòng tiền để đầu tư vào NƠXH.

“Trong khi đường đến NƠXH của người thu nhập thấp còn rất nhiều nhọc nhằn, nhiêu khê thì nhiều người có điều kiện, bằng cách nào đó lại có thể nghiễm nhiên hưởng lợi, mua được những căn hộ này với giá mềm để cho thuê. Đặc biệt, sau khi gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng kết thúc, gần như Nhà nước chưa có thêm chính sách nào hỗ trợ nào khiến NƠXH rơi vào thế "vỡ trận". Trước bế tắc nay, những doanh nghiệp có ý định tham gia đầu tư vào NƠXH cũng vì thế mà chùn bước”, ông Tân nói.