Nguy cơ “vỡ trận” xăng sinh học

Đại diện các đầu mối xăng dầu đều nhận định mục tiêu đưa xăng E5 vào sử dụng đại trà là phù hợp xu thế bởi xăng khoáng chắc chắn sẽ cạn kiệt trong tương lai và vấn đề bảo vệ môi trường đang là bài toán cần giải khẩn cấp. Do đó, doanh nghiệp không có lý do gì từ chối bán xăng E5, cũng không hề ngần ngại tuyên truyền với khách hàng về những ưu điểm của loại xăng này. “Muốn làm tốt việc đưa xăng E5 thay thế RON 92 thì không thể trông chờ thị trường sẽ thay đổi dần. Với giá bán chênh lệch không đáng kể, nếu bán song song 2 loại, chắc chắn khách hàng sẽ chọn RON 92. Mỗi tháng, Saigon Petro bán ra chỉ khoảng 1.200 m3 xăng E5, trong khi xăng RON 92 lên tới 30.000 m3. Nếu không có chế tài thì chắc chắn không thể đạt được mục tiêu” - đại diện Saigon Petro phân tích.

Theo ông Tiu, giá sản xuất cồn ethanol hiện là 15.000 đồng/lít. Nếu tính cả chi phí vận chuyển từ miền Nam ra Hà Nội, giá mỗi lít lên đến 17.000 đồng. “Giá này không thể cạnh tranh được nếu như bán song song với xăng khoáng. Muốn khách mua thì phải giảm thuế môi trường hơn nữa. Thuế môi trường mới chỉ ưu đãi cho 5% cồn phối trộn. Đồng thời, phải kiên quyết dừng bán xăng RON 92 thì mới bán được E5. Nếu không quyết liệt thì nguy cơ vỡ trận là đương nhiên” - ông Tiu nhận định.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là nguồn cung đang “tê liệt” thì liệu có thể đáp ứng được nhu cầu thị trường. “Đây là bài toán tổng thể. Phải đồng bộ từ hoạt động của vùng nguyên liệu sản xuất cồn đến chính sách ưu đãi. Các nhà máy có kế hoạch hoạt động trở lại thì người dân vùng nguyên liệu mới trồng lại sắn. Muốn thế, phải có chính sách cụ thể để tái khởi động, trong đó nêu rõ thời hạn thực hiện” - đại diện một doanh nghiệp xăng dầu miền Bắc góp ý.

Vị đại diện này cho biết thêm doanh nghiệp của ông đã chuẩn bị sẵn một số tổng kho phối trộn tại miền Nam để thực hiện lộ trình theo chỉ đạo của nhà nước. Tuy nhiên, do chưa đi vào giai đoạn bắt buộc nên chỉ hoạt động cầm chừng, gây lãng phí, thiếu hiệu quả.

Tại TP HCM, xăng E5 được bán thí điểm từ năm 2010 và phân phối đại trà từ năm 2015 nhưng sản lượng bán ra trên tổng lượng xăng tiêu thụ vẫn chưa tới 5%. Theo mục tiêu của Sở Công Thương TP HCM, từ năm 2016, TP HCM phấn đấu 100% cửa hàng có bán xăng E5. Tuy nhiên, chủ trương này chủ yếu là vận động doanh nghiệp tự giác. Do vậy, theo khảo sát của phóng viên, hệ thống phân phối vẫn chưa mặn mà với xăng E5. Vẫn còn nhiều cửa hàng chưa bán xăng E5, nếu có cũng không ở vị trí thuận lợi để người tiêu dùng nhận biết.

Đại diện một doanh nghiệp đầu mối xăng dầu tại TP HCM cho biết sản lượng xăng E5 bán ra thấp đã nằm trong dự báo do triển khai không đồng bộ. Hơn nữa, yêu cầu 100% cửa hàng có bán xăng E5 cũng không thể đẩy sản lượng tiêu thụ do lợi nhuận thấp. Vì vậy, doanh nghiệp phân phối vẫn chờ kéo giãn khoảng cách giá giữa xăng E5 và A92 hoặc ngưng bán xăng A92. Đối với người tiêu dùng, xăng E5 rẻ hơn A92 500 đồng/lít là chưa nhiều, trong khi họ vẫn nghi ngờ về chất lượng của xăng sinh học.