Cảng bến thủy nội địa với nhiều hàng mục công trình dưới nước lẫn trên bờ tất cả đều không giấy phép xây dựng, không giấy phép hoạt động tại khu phố 8, phường Chánh Nghĩa, TP Thủ Dầu Một, Bình Dương. Ảnh: Lâm Thiện
Nguy cơ mất an toàn cho du khách, thuyền bè và ô nhiễm
Theo đó, công trình bến thủy nội địa mang tên “Du thuyền Bình Dương” trên sông Sài Gòn thuộc địa phận phường Phú Cường (TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương) đã xây dựng không phép, lấn chiếm đất công thuộc hành lang an toàn đường bộ, hành lang bảo vệ sông. Cảng đã đi vào hoạt động nhiều năm nay mặc dù chưa được cơ quan chức năng cấp giấy phép xây dựng, giấy phép hoạt động,...
Ghi nhận của phóng viên báo Kinh tế & Đô thị vào những ngày đầu tháng 9, khu vực công trình cảng rộng hàng nghìn m2 mặt nước và đất ven sông. Từ xa phía dòng chảy, loạt trụ bê tông cắm sâu xuống lòng sông và chĩa thẳng lên trời cao, nhiều hạng mục công trình, nhiều thuyền và ca nô neo đậu. Trong số những thuyền neo đậu có những thuyền lớn được dùng làm nhà hàng nổi.
Một góc cảnh bến thủy nội địa không phép, du thuyền với biển kiểm soát BD-0477 hạn đăng kiểm chỉ tới ngày 12/4/2020 làm nhà hàng nổi nhưng được neo đậu cố định, kinh doanh. Ảnh: Lâm Thiện
Hệ thống phao nổi rộng hàng trăm m2 chênh vênh trên sóng nước, trên đó là sảnh tiệc, mái che nắng lợp tôn làm tăng thêm diện tích hứng gió, nhà vệ sinh thiết kế "nhanh gọn" với đường ống xả xuống lòng sông.
Phao nổi diện tích lớn mặc dù vậy kết cấu khá sơ sài bằng vật liệu xốp, thùng phi và ván lót. Tất cả các hạng mục liên kết với nhau bằng dây xích và cố định vào trụ bê tông. Hai cây cầu dài hàng chục mét dẫn xuống cảng tạo thành hình chữ H.
Trời dần chuyển mưa, gió thổi mạnh, thuyền bè chạy qua lại thêm những con sóng lớn, sức căng của dây xích và tiếng va đập từ những khối liên kết vang lên rôm rốp…Thực khách, có cả trẻ em ngồi ăn uống chênh vênh trên sông nước. Gió lại thổi mạnh, phao nổi lại đung đưa, nhiều thực khách lo sợ bỏ đũa...nhìn vào bờ như muốn lao lên thật nhanh.
“Mất an toàn tính mạng con người, mất an toàn giao thông đường thủy, nguy cơ ô nhiễm nguồn nước, xem thường pháp luật…” là những từ mà người dân dùng để nói về cảng bến thủy nội địa vô phép này.
Thực khách, bao gồm trẻ em đang ngồi ăn uống chênh vênh trên sông nước. Ảnh: Lâm Thiện
Cơ quan chức năng từng kiểm tra và phát hiện vi phạm
Được biết, công trình bến thủy nội địa này do Công ty TNHH Phát triển du lịch Sông Thủ (GPKD số 3702690293; năm 2020 doanh nghiệp gồm 4 thành viên, do Nguyễn Xuân Vũ đứng tên) đầu tư xây dựng trên đất công (đất hành lang đường bộ, hành lang sông) và dưới mặt nước vào năm 2019. Đến tháng 12 cùng năm, UBND phường Chánh Nghĩa phối hợp cùng đại diện Phòng quản lý đô thị TP Thủ Dầu Một, Thanh tra Sở Giao thông vận tải (GTVT), Thanh tra Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương đi kiểm tra, xác minh về việc xây dựng tại đây.
Qua kiểm tra, đoàn kiểm tra ghi nhận công trình đang triển khai xây dựng, nhưng chủ đầu tư không cung cấp được các hồ sơ giấy tờ liên quan đến việc thi công như: Giấy phép xây dựng, phương án đảm bảo an toàn giao thông đường thủy,… Biên bản vi phạm đã được lập có nội dung "yêu cầu chủ đầu tư tạm ngưng thi công", thế nhưng, sau đó sự việc bị…“chìm xuồng”, không hiểu vì lý do!
Phao nổi được làm bằng xốp và thùng phi, mái che nắng bằng tôn tăng lại tăng thêm diện tích hứng gió, chênh vênh mỗi khi gió lớn xuất hiện. Ảnh: Lâm Thiện
Dư luận bất bình cho rằng, chính quyền và cơ quan chức năng liên quan tỉnh Bình Dương sau khi kiểm tra phát hiện một loạt sai phạm nhưng không xử lý nghiêm, dẫn đến "nhờn" luật. Để rồi chủ đầu tư vẫn tiếp tục xây dựng, hoàn thành nhiều hạng mục dưới nước và trên bờ, đưa vào hoạt động bất chấp an toàn giao thông đường thủy, nguy cơ ô nhiễm môi trường nước, đặc biệt là mất an toàn tính mạng con người.
Bài học đau thương còn đó, cần xử lý dứt điểm
Chúng ta chắc vẫn còn nhớ thời gian trước, cũng tại con sông này, cách đó không xa, cũng thuộc địa phận Bình Dương từng xảy ra vụ lật nhà hàng nổi Dìn Ký khiến 16 người tử vong. Không khí đau thương cùng dư luận lúc đó bao trùm khắp cả nước.
Sau vụ tai nạn, cơ quan chức năng vào cuộc và phát hiện một loạt sai phạm của doanh nghiệp này, như: Giấy phép đăng kiểm tàu hết hạn, bến đỗ hoạt động không phép…Thời điểm đó, do quy định việc quản lý còn chồng chéo nên chưa xác định rõ trách nhiệm chính thuộc về đơn vị nào.
Phao nổi làm bằng phi nhựa, ván lót. Ảnh: Lâm Thiện
Hay như năm 2016, một nhà hàng nổi ven biển ở vịnh Vĩnh Hy (tỉnh Ninh Thuận) cũng được làm bằng hàng trăm thùng phi. Công trình xảy ra sự cố lật chìm xuống biển cạn khi hàng trăm thực khách đang ngồi ăn uống, vụ tai nạn khiến nhiều người thương vong.
Bình Dương là địa phương có nhiều con sông lớn chảy qua, doanh nghiệp đầu tư phát triển du lịch đường sông phải có giấy phép xây dựng, giấy phép hoạt động, phải biện pháp đảm bảo an toàn cho du khách. Thế nhưng, sai phạm tại cảng bến thủy nội địa và nhà hàng du thuyền Bình Dương diễn ra suốt thời gian dài mà chính quyền sở tại không xử lý dứt điểm.
Một trong hai cầu dẫn vươn ra sông Sài Gòn dẫn xuống hệ thống nhà hàng nổi. Ảnh: Lâm Thiện
Nhà vệ sinh có hệ thống xả thải xuống lòng sông, nguy cơ ô nhiễm nguồn nước sông Sài Gòn. Ảnh: Lâm Thiện
Trả lời phóng viên, một lãnh đạo địa phương (chúng tôi xin được phép không nêu tên) cho biết: "Nói tới bến thủy nội địa này là "đụng" một người tên "cò Tùng". TP Thủ Dầu Một đã nhiều lần xử phạt chủ đầu tư với lỗi xây dựng công trình không phép trên đất công. Mặc dù khu vực mặt nước tại đây tỉnh có chủ trương làm cảng bến thủy nội địa. Nhưng trên bộ là đất công thuộc hành lang đường bộ, đường sông, trường hợp này không thể nào cấp phép xây dựng được, địa phương xử lý riết luôn, rất mệt mỏi".
Tiếp đó, phóng viên liên hệ với Sở GTVT Bình Dương, một cán bộ Sở này (xin dấu tên), cho biết: "Dự án này Sở đã nhiều lần nhắc nhở chủ đầu tư cần hoàn thiện hồ sơ theo quy định để được cấp phép xây dựng, công bố bến thủy nội địa trên cổng thông tin Cục đường thủy Việt Nam, cấp phép hoạt động. Thế nhưng đến nay, chủ đầu tư vẫn chưa thực hiện. Tất nhiên là những công trình dưới mặt nước, còn những công trình trên bờ tại đây Sở GTVT không quản lý".
Du thuyền và Ca nô neo đậu tại cảng. Ảnh: Lâm Thiện
Hiện dư luận mong muốn cơ quan chức năng Bình Dương vào cuộc xử lý sai phạm cảng bến thủy nội địa và nhà hàng du thuyền Bình Dương trước lúc quá muộn…Để tránh phải chia sẻ những mất mát, đau thương không đáng có chẳng may xảy. Để rồi phải ngồi lại quy trách nhiệm cá nhân hay tập thể, thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, ngó lơ, hoặc thực thi công vụ thiếu quyết liệt, kém hiệu quả,…(nếu có).
