Tại sao Mỹ rút khỏi thỏa thuận khí hậu Paris?
Được biết, trong cuộc vận động tranh cử tổng thống hồi năm ngoái, ông Trump nói rằng Mỹ sẽ rút khỏi Thoả thuận Paris nhằm hỗ trợ cho các ngành công nghiệp dầu lửa và than của Mỹ. Những người phản đối nói rằng khi rút lui, chính là việc từ bỏ vai trò lãnh đạo của Mỹ đối với thách thức quan trọng cho toàn cầu.
Theo Thoả thuận Paris, Mỹ và 187 quốc gia khác cam kết sẽ duy trì nhiệt độ toàn cầu "thấp hơn" mức thời tiền công nghiệp cộng 2 độ C, và "nỗ lực hạn chế" ở mức thấp hơn nữa, chỉ cộng 1,5 độ C. Cho đến nay, chỉ có Syria và Nicaragua không tham gia ký thỏa thuận.
Các nhà phân tích nói rằng việc Hoa Kỳ rút lui sẽ khiến thế giới khó đạt được các mục tiêu đã đặt ra trong Thoả thuận Paris. Mỹ đóng góp khoàng 15% lượng khí thải carbon toàn cầu, nhưng cũng là nguồn tài trợ vốn và công nghệ quan trọng cho các nước đang phát triển, giúp họ chống chọi với tình trạng nhiệt độ gia tăng.
Tổng thống Donald Trump đã từng tuyên bố Mỹ sẽ rút khỏi Thỏa thuận Khí hậu Paris (Ảnh: Getty)
Cựu Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama, người đã đồng ý tham gia Thoả thuận Paris, ngay lập tức chỉ trích quyết định của ông Trump.
"Ngay cả khi không có sự đóng góp của Hoa Kỳ trong vai trò lãnh đạo, ngay cả khi chính quyền này đi cùng một vài nước khác khước từ tương lai, tôi tin rằng các quốc gia, các thành phố, các doanh nghiệp của chúng ta sẽ đứng lên và làm thậm chí còn nhiều hơn nữa để dẫn dắt, và để bảo vệ hành tinh mà chúng ta có cho các thế hệ tương lai" - ông nói trong một tuyên bố.
Trước đó, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres lại kêu gọi ông Trump chớ phá bỏ cam kết, nhưng nói cuộc chién chống tình trạng thay đổi khí hậu sẽ tiếp tục, bất kể quan điểm của Hoa Kỳ là gì.
Ông Guterres nói với phóng viên BBC News: "Rõ ràng đây là một quyết định rất quan trọng bởi Hoa Kỳ là nền kinh tế lớn nhất thế giới. Nhưng nhìn một cách độc lập khỏi quyết định của chính phủ Mỹ, thì điều quan trọng là toàn bộ chính phủ các nước khác vẫn tiếp tục duy trì cam kết". Các nhà lãnh đạo Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU) đã nhất trí thông qua tuyên bố chung ủng hộ Thoả thuận Paris, nói nó "cấp bách và quan trọng hơn bao giờ hết".
 |
| Khói bụi từ những nhà máy gây ô nhiễm không khí trầm trọng (Ảnh: EPA) |
Thỏa thuận Paris: Trung Quốc và EU khước từ Trump
Các nhà lãnh đạo Trung Quốc và EU đã nhất trí thông qua tuyên bố chung về thỏa thuận khí hậu Paris và nói rằng đây là "yêu cầu cấp thiết hơn bao giờ hết".
Bản dự thảo của tuyên bố mà phóng viên BBC News được xem, nhấn mạnh "cam kết chính trị cao nhất" để thực hiện thỏa thuận. Động thái này được xem là sự khước từ Hoa Kỳ khi Tổng thống Trump dự định thông báo hôm 1/6 về khả năng Hoa Kỳ rút khỏi thoản thuận, và thực sự đã rút.
Thông báo chung sẽ được công bố hôm 2/6 sau hội nghị thượng đỉnh tại Brussels. Hơn một năm qua, giới chức Trung Quốc và EU đã cùng nhau làm việc để đưa ra một tuyên bố chung về biến đổi khí hậu và năng lượng sạch. Văn bản này nhấn mạnh các mối nguy hiểm vì hiện tượng nóng lên toàn cầu, "như một vấn đề an ninh quốc gia", trong khi chỉ ra rằng việc chuyển sang năng lượng sạch tạo việc làm và phát triển kinh tế.
 |
| Nhiệt độ toàn cầu sẽ tăng cho đến năm 2100 (Ảnh: BBC News) |
"EU và Trung Quốc xem thỏa thuận Paris là thành tựu lịch sử nhằm thúc đẩy việc phát thải khí nhà kính thấp" - bản dự thảo cho biết – “EU và Trung Quốc nhấn mạnh cam kết chính trị cao nhất của họ về việc thực thi hiệu quả Thỏa thuận Paris”.
Điều đáng kể là, cả EU lẫn Trung Quốc đều đồng ý rằng họ sẽ phác thảo chiến lược cắt giảm lượng khí thải carbon trước năm 2020. Dù là bị bao phủ bởi khói bụi từ các nhà máy hay bị chìm trong khí thải từ các phương tiện giao thông, nhiều thành phố trên thế giới đang thua trong cuộc chiến chống ô nhiễm không khí.
Trung Quốc mua không khí sạch
Khoảng 5,5 cho đến 7 triệu người chết vì khói bụi và khí độc trên thế giới. Tại Trung Quốc và Ấn Độ, ô nhiễm không khí đã vượt mức báo động và gây ra 3 triệu trường hợp tử vong chỉ ở riêng hai quốc gia này. Điều này khiến các cư dân sống ở những vùng ô nhiễm phải tìm đến những biện pháp không tưởng: Mua không khí sạch đóng chai.
 |
| Mức khí thải hàng năm của các nước trên thế giới (Ảnh: EPA) |
Nhiều công ty đang nén và đóng chai không khí sạch từ các vùng nông thôn để bán trên mạng. Điều này nghe tưởng đùa, thế nhưng ý tưởng đằng sau sáng kiến này đó là nâng cao ý thức về không khí sạch cũng như cung cấp không khí sạch - nhưng phải trả tiền.
Một trong những công ty đó là Vitality, đóng tại Edmonton, Alberta. Hoạt động kinh doanh của công ty này bao gồm việc hút không khí từ dãy Rocky ở Canada và nén vào chai.
Một chai chứa 8 lít khí nén từ Canada, được bán kèm với ống thở và mặt nạ - đủ để hít vào 160 lần, có giá khoảng 24 USD. Giám đốc điều hành Moses Lam –người gốc Trung Quốc, ban đầu xem các lọ chứa không khí là món quà mang tính đùa vui, thế nhưng nhu cầu đối với sản phẩm này đã tăng vọt một cách bất ngờ.
Hiện ông Lam đang mở rộng kinh doanh không khí sạch ra thế giới. Trong bối cảnh đó, nhân sáng kiến của ông Lam, chính phủ Trung Quốc hiện cũng đang nhân rộng mô hình sản xuất không khí sạch trên khắp nước, và chính phủ đứng ra thu mua với giá cao.
Riêng chuyện Tổng thống Trump ký rút khỏi Thỏa thuận Khí hậu Paris, sẽ còn tiếp tục gây tranh luận trong tương lai. Vì ông đã đưa ra một gợi ý mở, khi nói các bước đi nhằm đàm phán một thoả thuận mới không gây bất lợi cho các doanh nghiệp và nhân công Hoa Kỳ, sẽ được khởi động nay mai.
