Nguồn gốc, ý nghĩa ngày vía Thần Tài mùng 10 tháng Giêng?

Nguồn gốc ngày vía Thần Tài

Tục thờ Thần tài có nguồn gốc từ Trung Quốc, và du nhập vào Việt Nam từ khoảng đầu thế kỷ thứ 20. Thần Tài là vị thần cai quản tiền bạc và của cải. Có rất nhiều sự tích kể về Thần Tài nhưng theo T.S Đinh Đức Tiến, khoa Lịch sử, trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn thì có ít nhất 2 câu chuyện được dân gian lưu truyền lại về nguồn gốc ngày vía Thần Tài.

Câu chuyện thứ nhất

Một câu chuyện theo truyền thuyết từ xưa được rất nhiều người biết đến. Đó là chuyện kể về vị Thần Tài do một hôm uống rượu say, trượt chân ngã xuống dưới trần gian. Do lúc ngã, ông bị đập đầu vào đá nên bị mất trí nhớ. Mọi người đi qua, thấy ông có bộ quần áo rất đẹp nên lột ra và mang ra chợ bán. Sau đó, ông phải sống nhờ vào việc đi xin ăn. Một hôm, ông được một người bán hàng mời vào quán ăn, từ lúc ông vào quán của người này, quán trở nên tấp nập. Được một thời gian, người bán hàng thấy Thần Tài không làm gì mà suốt ngày được ăn uống ngon, lại toàn dùng tay ăn bốc, người thì bốc mùi. Nghĩ Thần Tài sẽ làm khách sợ không dám đến ăn và hao phí đồ ăn nên người bán hàng mới đuổi Thần Tài đi.

Một người chủ khác thấy từ lúc ông bước vào quán kia thấy đông một cách lạ thường liền mời ông sang quán mình ăn. Lúc ông sang quán này, quán bên kia lại vắng vẻ. Do thương ông không có gì để mặc, người dân đã mua cho ông một bộ quần áo mới để ông có thể mặc che chắn cơ thể của mình. Kỳ lạ thay, bộ quần áo ấy lại chính là bộ quần áo trước kia của ông. Sau khi mặc quần áo, đội mũ nón, Thần Tài nhớ ra mọi chuyện và bay về trời. Ngày ông bay về trời là ngày mùng 10 nên từ đó mọi người lấy ngày này là ngày vía thần Tài. Bởi thế, mọi người coi Thần Tài như là báu vật và lập bàn thờ, tôn thờ từ đó.

Câu chuyện thứ hai

Theo một điển tích của Trung Quốc, được ghi chép trong "Sưu thần ký", có người lái buôn tên là Âu Minh, đi qua hồ Thanh Thảo được thủy thần cho một người hầu tên là Như Nguyệt. Từ ngày có Như Nguyện, công việc làm ăn của Âu Minh rất phát đạt, chẳng mấy chốc trở nên vô cùng giàu có.

 Tuy nhiên, vào một ngày trong dịp Tết, không biết vì lý do gì mà Như Nguyện bị Âu Minh đánh, do quá sợ hãi, cô gái ấy đã trốn vào đống rác rồi biến mất. Từ ngày cô biến mất, công việc làm ăn của ông chủ ngày càng đi xuống và trở nên nghèo nàn. Mọi người cho rằng Như Nguyện là thần Tài và lập bàn thờ cho cô. Cũng chính vì thế mà bàn thờ của Thần tài luôn đặt ở góc khuất và cũng theo đó mà trong ba ngày Tết mọi người cũng kiêng không quét nhà để tránh quét mất tài lộc của nhà mình đi.

Ngoài 2 sự tích về Thần Tài trên, còn nhiều tích khác có liên quan tới các nhận vật lịch sử như Phạm Lãi, Quan Công, Phật bà Quan Âm hay thần Thổ địa... Nhưng dù theo tích nào thì ngày thờ cúng Thần Tài đều thống nhất là vào mùng 10 Tết, ngày Thần bay về trời, với cầu mong cả năm sung túc tiền tài đầy nhà.

Ý nghĩa ngày Vía Thần Tài