Ký ức trung thu

(Tieudung.vn) - Thời còn nhỏ, đêm rằm tháng Tám là ngày hội của bọn nhỏ, còn vui hơn cả mùng Một tết Nguyên đán, bởi cái sự vô tư và đón Tết trung thu đúng nghĩa là ngày của tuổi thơ.

Từ sáng sớm, đã nghe ồn ào nhộn nhịp từ ngôi nhà ở cuối hẻm. Có lẽ hôm nay là ngày đặc biệt, người ta tổ chức cho các em thiếu nhi nghèo vui đón trung thu.

Hình ảnh này với tôi là đã quen thuộc, nó không những diễn ra hằng năm mà là hằng ngày khi lớp học tình thương cho trẻ em nghèo ở xung quanh khu phố tôi ở được các dì phước tổ chức điều đặn và ngày càng nề nếp hơn. Hơn mười năm rồi, lúc đầu chỉ là một lớp học nhóm với chục học sinh nghèo, chưa có đồng phục. Lũ trẻ thích mặc gì thì mặc miễn là đến lớp đều là được rồi, dần dà là nhiều lớp và các em vẫn mặc áo trắng như các học sinh chính quy.

Những chiếc đèn ông sao một thuở tự làm, giờ rât hiếm hoi.

Và chính những hình ảnh này lại đưa tôi về ký ức tuổi thơ. Ngày ấy đứa lên tám lên mười, mười hai, cứ chờ tới tối rằm là tập trung ở ngay cái sân rộng đầu ấp. Ông trưởng ấp, các bà các chị lớn tuổi, không biết tìm ở đâu ra, mà khi bọn trẻ tập trung tới là thấy một đống bánh trung thu to tú ụ sắp trên bàn. Rồi đèn ông sao, đèn con cá, đèn trái bí, rồi những bó đèn cầy sắp bên cạnh. Trên cây cột to, một chiếc đèn ông sao cháy sáng tỏa ra đủ màu xanh đỏ bởi những miếng giấy kính đủ màu, tỏa sáng lung linh. Cạnh đó là chiếc đèn kéo quân có những thằng người đủ hình dáng động tác cứ xoay vòng tròn, khiến bọn trẻ càng háo hức.

Biết bọn trẻ không đủ kiên nhẫn nên người lớn không để chúng tôi đợi lâu. Chúng tôi ngồi thành hàng, các bà các chị đi phát bánh cho từng đứa. Những đứa không có lồng đèn thì được phát cho một cái. Thiệt là sướng rơn không gì bằng. Vừa ăn bánh nhồm nhoàm, vừa gõ trống ếch tong tong, đứa nào đứa nấy mặt mũi sáng rỡ như chị Hằng đêm rằm. Cái bánh trung thu hồi đó chỉ có nhân (nhưn) dừa, đậu phộng, mộc mạc mà sao đến giờ đã đến tuổi nghỉ hưu, ký ức vêề cái hương, cái vị của nó không thể nào quên. Và dù bây giờ bánh trung thu người ta bỏ vào nào là bào ngư, vi cá, đủ loại cao cấp, vẫn không thể thay thế được cái hương cái vị của chiếc bánh cách đây mấy mươi năm vẫn còn đọng lại trong mỗi con người thế hệ chúng tôi.

Không có lồng đèn, đục cái lon rồi cho cây đèn sáp vào, đẩy chyaj xoay xoay, vẫn vui như... Tết trung thu!

Sau tiết mục phát bánh là tới múa lân. Tiếng trống thì thùng, ông địa cái mặt chừ bự mà vui vẻ, cái bụng to ềnh, nhảy chềnh ễnh trước mặt con lân, khiến bọn nhỏ khoái chí, hò reo không dứt.

"...Tết trung thu xách đèn đi chơi. Em xách đèn đi khắp phố phường. Lòng vui sướng với đèn trong tay. Em múa ca trong ánh trăng rằm…", hòa trong tiếng trống tùng tùng, là bài hát nghe cứ tung tăng, tung tăng, niềm vui không dứt.

Múa lân ngày ấy cũng khác bây giờ. Ngày đó múa lân là cho trẻ con vui, và cả người lớn cũng vui. Còn múa lân bây giờ, người ta kinh doanh, phải có tiền. Tôi cứ thấy ngài ngại trong lòng khi ngày nay thấy đoàn múa lân kéo nhau rồng rắn kéo nhau la tha lếch thếch trên đường, đi từ nhà này qua nhà khác, nhảy tưng tưng, đến khi nào gia chủ cho tiền mới chị quay ra.

Cách tổ chức trung thu cho trẻ bây giờ cũng khác. Bây giờ tổ trưởng dân phố và Hội phụ nữ đi từng nhà quyên góp tiền. Gia đình nào có quyên góp thì trẻ của nhà đó mới có quà. Vậy nên những trẻ gia đình càng nghèo, không có đóng góp, lại không có quà, trong khi lẽ ra chính những trẻ đó mới là bé được nhận quà hơn những trẻ khác. Cứ như thế, những cuộc phát bánh trung thu không những không còn là niềm vui của trẻ, mà còn giao vào lòng bọn trẻ sớm có ý thức phân biệt giàu nghèo. Và những mùa trung thu lại mang đến cho trẻ nghèo nỗi buồn, chúng sẽ nghĩ trung thu chẳng phải là ngày giành cho chúng.

Hoàng Thanh Tâm