Cho lao động nghỉ việc dài ngày, cần hài hòa lợi ích các bên

Thực tế nhiều doanh nghiệp hiện nay trong điều kiện thiếu đơn hàng và thu hẹp sản xuất, đồng thời phải cố gắng duy trì giữ chân người lao động, đảm bảo thu nhập cho người lao động. Chính vì vậy các doanh nghiệp cũng đã tính toán nhiều phương án để đảm bảo việc duy trì hoạt động sản xuất.

Thời gian gần đây, Liên đoàn Lao động tỉnh Đồng Nai cũng nhận được nhiều ý kiến của doanh nghiệp cần được hướng dẫn cách giải quyết các khó khăn nói trên để không vi phạm Luật Lao động, đảm bảo được quyền lợi cho doanh nghiệp và người lao động.

Trao đổi vấn đề trên với Báo Kinh tế và Đô thị, luật sư Vũ Ngọc Hà - Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật Công đoàn (thuộc Liên đoàn lao động tỉnh Đồng Nai) cho biết: "Về nguyên tắc, một khi các bên đã thỏa thuận ký kết hợp đồng lao động rồi thì phải thực hiện đúng các nghĩa vụ hợp đồng. Theo đó, đối với người sử dụng lao động thì phải đảm bảo thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ cho người lao động. Còn đối với người lao động, có nghĩa vụ thực hiện theo thời giờ làm việc và nghỉ ngơi đó.

Cũng theo luật sư Hà, hiện nay Bộ luật Lao động có quy định liên quan đến lao động ngừng việc, nếu do lỗi của người sử dụng lao động thì người sử dụng lao động phải trả đủ lương cho người lao động, nếu lỗi do người lao động thì người lao động không được hưởng lương.

Theo khoản 3, Điều 99, Bộ luật Lao động năm 2019: “Nếu vì sự cố về điện, nước mà không do lỗi của người sử dụng lao động hoặc do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, địch họa, di dời địa điểm hoạt động theo yêu cầu của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền hoặc vì lý do kinh tế thì hai bên thỏa thuận về tiền lương ngừng việc như sau: a) Trường hợp ngừng việc từ 14 ngày làm việc trở xuống thì tiền lương ngừng việc được thỏa thuận không thấp hơn mức lương tối thiểu; b) Trường hợp phải ngừng việc trên 14 ngày làm việc thì tiền lương ngừng việc do hai bên thỏa thuận nhưng phải bảo đảm tiền lương ngừng việc trong 14 ngày đầu tiên không thấp hơn mức lương tối thiểu”.

Tuy nhiên trong điều 99 Bộ Luật Lao động không có quy định cụ thể nếu trong trường hợp không có đơn hàng thì được thỏa thuận theo quy định tại khoản 3. Cho nên lưu ý, nếu trong trường hợp không có đơn hàng sản xuất mà các doanh nghiệp căn cứ vào khoản 3, Điều 99 của Bộ luật Lao động là chưa chuẩn xác.

“Chính vì vậy, trong trường hợp doanh nghiệp giảm đơn hàng thì các bên (công ty và người lao động) cần thông cảm với nhau để thỏa thuận tạm hoãn hợp đồng lao động, hoặc thỏa thuận nghỉ việc không hưởng lương. Đó là quyền của các bên trong vấn đề thỏa thuận”, luật sư Vũ Ngọc Hà lưu ý.

Theo luật sư Hà, trên cơ sở thỏa thuận giữa các bên, nhiều công ty hiện nay áp sử dụng phép năm để giải quyết cho người lao động. Còn nếu không còn phép năm thì người sử dụng lao động thực hiện ứng phép. Cách khác, một số cơ doanh nghiệp áp dụng cơ chế thỏa thuận, chẳng hạn tạm hoãn hợp đồng lao động (nửa tháng hoặc vài tháng). Nói chung làm gì thì làm cũng phải dựa trên tinh thần và cơ chế của sự thỏa thuận giữa hai bên.

"Hiện nay, các doanh nghiệp gặp khó khăn thiếu đơn hàng và cắt giảm lao động phải được cơ quan chức năng xem xét. Doanh nghiệp cần phải báo cáo phương án cắt giảm lao động để xin ý kiến các cơ quan chức năng. Về việc trả lương cho công nhân những ngày nghỉ Tết kéo dài, doanh nghiệp nên chọn phương án hài hòa nhất, phương án nào mà đại đa số người lao động chấp nhận thì áp dụng", Trưởng Phòng Chính sách lao động (Sở Lao động Thương binh và Xã hội tỉnh Đồng Nai) Cao Duy Thái cho biết.