Kiểm soát đầu vào mặt hàng nông sản, thực phẩm phải thực hiện ngay từ vùng nguyên liệu

Cũng theo ông Phương, chủ hàng khi nhập hàng vào chợ đầu mối đều phải đăng ký với công ty về nguồn hàng, mã hàng, vùng hàng, cung cấp vào ô vựa nào, số lượng bao nhiêu, tên người nhập… để làm bằng chứng có vấn đề truy xuất nguồn gốc, để truy xuất ngược lại vùng trồng. “Tuy nhiên trên bao bì hàng Việt Nam không có tên, việc này chỉ gây khó khăn cho những người mới đến chợ mua lần đầu, còn lại đa phần thương nhân đều đã làm việc từ lâu nên họ đều biết rõ nguồn hàng này từ đâu, của ai”, ông Phương nói.

“Việc quản lý an toàn thực phẩm (ATTP) tại chợ luôn được Ban Quản lý ATTP TP Hồ Chí Minh phối hợp Ban quản lý chợ lấy mẫu ngẫu nhiên, tuy nhiên đối với các sản phẩm có nghi ngờ về việc mất ATTP vệ sinh thực phẩm, có sử dụng hoá chất ngâm tẩm thì sẽ được lấy mẫu nhiều hơn. Tuy nhiên hiện nay Ban quản lý ATTP chủ yếu dùng test sâu, từ 3-5 ngày mới có kết quả, khi ấy rau đã đến tay người tiêu dùng mất rồi, khi ấy lại quay ngược lại truy vùng nguyên liệu. Vì vậy, cần phải kiểm soát chất lượng sản phẩm ngay tại vùng trồng là quan trọng”, ông Phương nhấn mạnh.

Các sản phẩm rau, củ, quả cần phải được kiểm soát ngay từ vùng nguyên liệu

Ông Lý Hoàng Hải, Giám đốc Công ty Eurofins Sắc Ký Hải Đăng cho rằng, việc test trong phòng thí nghiệm rất mất thời gian từ 3-5 ngày, còn test nhanh thì chỉ phát hiện ra dư lượng ở hàm lượng cao, còn dư lượng thấp thì test nhanh không phát hiện được, trong khi đó giá test đắt chứ không rẻ. “Chúng ta không thể nào kiểm soát được sản phẩm cuối cùng đối với rau, củ mà bắt buộc phải kiểm soát bằng quá trình sản xuất, tiêu chuẩn, vùng nguyên liệu”, ông Hải chia sẻ.

90% nấm ở chợ đầu mối nhập từ Trung Quốc

Bà Minh cho biết, trong lần đi khảo sát tại chợ đầu mối nông sản Thủ Đức gần đây, có một nghịch lý là rau củ quả nhập khẩu từ Trung Quốc về chợ đầu mối đều có nhãn mác ghi xuất xứ hàng hóa, tên người nhập, số điện thoại để liên hệ… Trong khi đó, rau củ quả của Việt Nam thì lại hoàn toàn là bao bì trắng, không có nhãn mác. Vậy làm sao để kiểm soát, truy xuất nguồn gốc khi có vấn đề về chất lượng?

“Tôi được các thương nhân tại chợ đầu mối cho biết, 90% nấm là nhập khẩu từ Trung Quốc, kể cả cải thảo, tỏi. Mình không nói Trung Quốc là xấu, Trung Quốc họ cũng kiểm soát rất tốt”, bà Minh cho hay.

Bà Võ Thị Bích Thủy, Phó giám đốc Phòng Quản lý chất lượng, Hệ thống siêu thị Co.op Mart Việt Nam cho biết, hiện nay người tiêu dùng chưa hiểu rõ việc kiểm soát chất lượng hàng hoá của các kênh phân phối để có đủ niềm tin vào hệ thống. Trong 30 năm kinh nghiệm bán lẻ, Saigon Co.op luôn đặt việc kiểm soát chất lượng hàng hoá lên hàng đầu và là việc làm thường xuyên và xuyên suốt.

“Hàng hoá được Saigon Co.op mua tập kết tại kho phân phối ở Bình Dương, tại đây có phòng thí nghiệm để kiểm tra hàng hoá trước khi phân phối đi các cửa hàng. Ngoài ra, tại mỗi cửa hàng đều có bộ phận chuyên môn để kiểm soát chất lượng sản phẩm bằng những test nhanh. Không những thế, chúng tôi thường xuyên lấy mẫu xét nghiệm để gửi sang một bên thứ ba để họ kiểm tra chất lượng sản phẩm. Đồng thời, Saigon Co.op cũng trang bị xe kiểm soát lưu động giống như một phòng thí nghiệm thu nhỏ, để kiểm soát ngay tại vùng trồng của đối tác (nhà cung cấp), nếu có vấn đề gì thì cảnh báo ngay với họ. Saigon Co.op cam kết kinh doanh một cách minh bạch, và không ngừng quản lý chất lượng hàng hoá đem đến tay người tiêu dùng một cách tốt nhất”, bà Thuỷ khẳng định.

Ông Phan Anh Tuấn - Trưởng phòng quản lý an toàn thực phẩm và môi trường, chợ đầu mối nông sản chợ Hóc Môn chia sẻ tại buổi tọa đàm

Ông Phan Anh Tuấn - Trưởng phòng quản lý an toàn thực phẩm và môi trường, chợ đầu mối nông sản Hóc Môn cho rằng, hàng đến từ rất nhiều nguồn; thương nhân ghi sổ nguồn gốc xuất xứ; chợ kết hợp thương nhân, tự bỏ tiền lấy mẫu có nguy cơ cao để kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật… bảo đảm cho nguồn hàng ra, đảm bảo uy tín cho chợ.

Ông Tuấn thừa nhận: “Súp lơ, cải thảo là hàng Trung Quốc, đúng. Ví dụ cà rốt có nhiều loại, đúng của Đà Lạt rất thơm nhưng mỗi ngày chỉ về chợ vài trăm ký, nên chợ sẽ nhập thêm cà rốt ở Hải Dương, Trung Quốc. Nấm cũng có nhiều loại, nấm rơm trồng tại Đồng Tháp, Tây Ninh; còn nấm kim châm, nấm đùi gà mình không sản xuất được thì nhập khẩu. Có ghi rõ ràng ‘made in Trung Quốc, Hàn Quốc’. Nhập từ đâu, hàng hóa có kiểm nghiệm đầy đủ. Nhưng khi về chợ lẻ, không thể biết được, chỉ kiểm soát được ở chợ đầu mối. Nên mới có chuyện nho Mỹ nhưng thực sự nguồn gốc Trung Quốc, nho có mác mẫu đơn Hàn Quốc xe lôi bán đầy ngoài đường, trong khi nho đó giá thật hàng thật cả triệu đồng/kg".

Ông Nguyễn Diệp Pháp, Phó TGĐ khối Kinh Doanh Quốc tế, Công ty Cổ phần Thực phẩm G.C (GC Food) cho biết, phương châm của GC là thực phẩm an toàn, cuộc sống hạnh phúc. Với tư cách là một nhà sản xuất, GC kiểm soát quá trình từ 5 năm về trước khi bắt đầu tham gia vào việc trồng trọt. “Cách đây 2 năm, GC đã mạnh dạn đầu tư công nghệ, dữ liệu hoá các thông tin trồng trọt của mình trên dữ liệu big data từ lúc gieo trồng đến thu hoạch, để giúp người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc bằng mã QRCode. Đây cũng là một cách để GC minh bạch với người tiêu dùng”, ông Pháp cho hay.

Bà Lâm Thúy Ái, Phó Chủ tịch thường trực Câu lạc bộ doanh nhân Tiền Giang tại Thành phố Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH SX-TM Mebipha cho rằng, trước những lỗ hổng trong kiểm soát đầu vào gây khó cho kiểm soát sản phẩm cuối cùng thì giải pháp hiệu quả nhất là tăng cường kiểm soát từ khâu sản xuất bằng những quy chuẩn, quy trình canh tác.

“Thường là người nông dân, họ sản xuất ra là họ phải bán qua hai kênh trung gian nữa thì các sản phẩm mới tới được siêu thị mới tới được kênh bán lẻ từ kênh bán lẻ đó mới tới người tiêu dùng. Đó là một trăn trở của những người nông dân và trong rau cũng vậy. Nếu như chúng ta có một sự cam kết lẫn với nhau, đảm bảo cho người nông dân họ sản xuất có được kênh tiêu thụ để đảm bảo cho người nông dân sống được với nghề họ sản xuất được thực phẩm sạch cho mình”, bà Ái chia sẻ.