Dự báo thị trường lao động: Vì sao vẫn lệch?

Cần có định hướng dài hơi

Trên thực tế, hiện trên thị trường lao động vẫn xảy ra tình trạng lệch pha về cung cầu lao động, nơi thừa nơi thiếu lao động, điều này cho thấy sự kết nối giữa cung và cầu thị trường lao động còn nhiều bất cập. Hệ quả là ở nhiều thành phố lớn dù doanh nghiệp đỏ mắt tuyển nhân sự trong khi người lao động lại thất nghiệp.

Việc phân bổ không đồng đều lao động ở các lĩnh vực đang ngày càng rõ nét hơn, trong khi chúng ta dư thừa lao động chưa qua đào tạo ở nông thôn thì ở các lĩnh vực công nghiệp, kỹ thuật lại thiếu lao động. Vì vậy, việc đưa ra các thông tin chuẩn xác về nhu cầu của thị trường lao động cũng như nguồn cung của lao động sẽ tác động rất lớn đến việc thông tin, dự báo cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp từ đó tập trung đào tạo vào các phân khúc lao động mà thị trường đang thiếu. 

Theo bà Lê Thị Trang Đài, Phó Giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu, cũng như một số địa phương, việc kết nối cung cầu đang được triển khai qua hệ thống thứ nhất là Trung tâm giới thiệu việc làm qua trang web, qua các sàn giao dịch lưu động về các địa phương. Việc kết nối này cũng mang tính chất cơ học để doanh nghiệp và người lao động tự tìm nên đến nay chưa hiệu quả. “Thậm chí, nhiều người còn đặt câu hỏi có nên để tồn tại các Trung tâm giới thiệu việc làm nữa hay không?”, bà Đài nhấn mạnh.

Vì vậy, điều cần thiết hiện nay là việc điều tra, thu thập dữ liệu cung - cầu lao động phải được thực hiện hết sức bài bản, có định hướng rõ  ràng trong 5-10 năm, bởi hiện nay việc xây dựng được những kế hoạch dự báo này còn phụ thuộc rất lớn vào chiến lược kinh doanh của một doanh nghiệp vì Nhà nước không thể hoạch định hoặc giao chỉ tiêu việc làm cho doanh nghiệp được. Sự phát triển của doanh nghiệp dựa vào nhiều yếu tố về cơ cấu lao động, lợi nhuận, chiến lược kinh doanh, tương ứng với đó là cần những định chế để hỗ trợ cho doanh nghiệp ổn định sản xuất, từ đó mới có cơ hội mở rộng quy mô và xây dựng được phương án sử dụng lao động dài hơi hơn. 

Đối với những doanh nghiệp không có định hướng phát triển lao động thì gần như việc tuyển dụng chỉ bù đắp cho sự thay đổi lao động trong chiến lược ngắn hạn. Chỉ có có cách duy nhất để doanh nghiệp phát triển thì họ mới xây dựng được những kế hoạch sử dụng lao động dài hơi từ 5 – 10 năm, còn bản thân doanh nghiệp không có chiến lược phát triển sản xuất trong tương lai thì làm sao họ có thể dự báo được cần bao nhiêu lao động cho những năm tiếp theo. Bài toán đặt ra là việc có tạo được nhiều cơ hội việc làm cho người lao động hay không phụ thuộc lớn vào doanh nghiệp, doanh nghiệp phải mạnh thì mới tạo được nhiều việc làm.