Chuyện “giấy đi đường” vùng dịch Covid-19 và những ý kiến trái chiều

3. Trở lại với dịch Covid-19, ngày 29/01/2020, Bộ Y tế có Quyết định 219/QĐ-BYT bổ sung bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra (có tên gọi là Covid-19) vào danh mục các bệnh truyền nhiễm nhóm A… Quyết định 447/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 01/4/2020, cũng công bố dịch Covid-19 trên toàn quốc.

Theo khoản 2 Điều 53 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007, thì  Trưởng Ban chỉ đạo chống dịch thành lập các chốt, trạm kiểm dịch để thực hiện các biện pháp kiểm soát ra, vào vùng có dịch đối với bệnh dịch thuộc nhóm A. Như vậy có thể hiểu rằng, chỉ những ai được phép mới có thể đi lại trong phạm vi vùng dịch.

Về nguyên tắc phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo Điều 4 của Luật này “Lấy phòng bệnh là chính… Kết hợp các biện pháp chuyên môn kỹ thuật y tế với các biện pháp xã hội, hành chính trong phòng, chống bệnh truyền nhiễm. Đồng thời, thực hiện việc phối hợp liên ngành và huy động xã hội trong phòng, chống bệnh truyền nhiễm; lồng ghép các hoạt động phòng, chống bệnh truyền nhiễm vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội”.

Như vậy có thể thấy, việc giao cơ quan Công an cấp và kiểm soát giấy đi đường trong giai đoạn giãn cách xã hội là hoàn toàn có cơ sở pháp lý.

Mặt khác, để ứng phó kịp thời, có hiệu quả với diễn biến phức tạp của tình hình dịch covid-19, sớm ổn định và kiểm soát dịch bệnh, đưa đất nước trở lại trạng thái “bình thường mới”, ngày 28/7/2021 Quốc hội có Nghị quyết 30/2021/QH15, tán thành việc Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chủ động, linh hoạt áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 đã thực hiện trong thời gian qua; đồng thời, giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết định và chịu trách nhiệm về việc thực hiện một số giải pháp.

Nghị quyết 30/2021/QH15 cũng nói rõ, trường hợp cần thiết phải ban hành quy định về phòng, chống dịch Covid-19 khác với quy định của luật thì trong thời gian Quốc hội không họp, Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định theo trình tự, thủ tục rút gọn trước khi thực hiện.

Nếu cho rằng, theo khoản 2 Điều 14 của Hiến pháp 2013 quy định “Quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết...”. Và nếu muốn hạn chế quyền của công dân thì phải ban hành luật và căn cứ vào luật để ban hành các văn bản dưới luật, trong đó có các biện pháp triển khai cụ thể để thực hiện. Hiện nay, chưa có luật liên quan nên việc này không có cơ sở pháp lý và rõ ràng quyết định này là vi hiến… là chưa chính xác.

Xin nhắc lại lời của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 1102/CĐ-TTg “…Sự tham gia, chấp hành, tuân thủ quy định của người dân đóng vai trò quyết định thành công trong phòng, chống dịch; đây là trách nhiệm, là nghĩa vụ và quyền lợi của mỗi người dân để bảo vệ sức khỏe cho chính mình, gia đình mình và cộng đồng. Chiến thắng dịch bệnh là chiến thắng của Nhân dân”.