Ý nghĩa của Lễ cúng Tất niên
Lễ Tất niên là một phong tục tập quán lâu đời và mang đậm nét đẹp văn hóa, bản sắc truyền thống của người Việt Nam.
Hoàn tất năm cũ và chào đón năm mới, những sự việc và nhiệm vụ trong năm nay chúng ta đã hoàn thành, chuẩn bị đón năm mới với ý nghĩa và nhiệm vụ mới. Đây chính là cách từng gia đình báo cáo lên bề trên những gì được mất trong năm nay, những gì chưa làm được và mong muốn năm sau sẽ hoàn thành tốt những điều chưa làm được trong năm nay.
Sau một năm vất vả thì mọi người dọn dẹp, ăn uống và trang hoàng nhà cửa. Đây là dịp để mọi người hưởng thụ, nghỉ ngơi và tận hưởng thành quả của cả năm qua. Nhìn thấy không khí những ngày cận Tết thì lòng người trở nên vui vẻ và hạnh phúc hơn.
Dịp lễ Tất niên này chính là lúc để gia đình và người thân tụ họp lại sau những tháng ngày rong đuổi trên đường đời, những gánh nặng mưu sinh sẽ gỡ bỏ, những áp lực học tập bị trôi đi. Cùng nhau tận hưởng những điều hạnh phúc và cuốn trôi những mệt mỏi của năm cũ.
Ảnh minh họa.
Cúng Tất niên vào ngày nào tốt năm 2022
Thường thì tất niên ở nước ta được tổ chức vào ngày cuối cùng của năm tính theo lịch Âm (tức là ngày 30 tháng 12 Âm lịch, hay còn được gọi là ngày 30 Tết, một số năm thiếu thì sẽ được tổ chức vào ngày 29 tháng 12 Âm lịch (ngày 29 Tết)). Riêng năm 2022 thì không có ngày 30 âm lịch nên có thể cúng muộn nhất vào ngày 29 tháng 12 âm lịch.
Tuy nhiên có một số gia đình tổ chức cúng tất niên sớm hơn, có thể là ngày 25, 26, 27 hoặc 28 tháng Chạp. Nhìn chung thời gian tốt nhất để tổ chức lễ cúng tất niên vẫn là 2 ngày cuối cùng trong năm cũ.
Thường trong ngày cúng tất niên, gia đình chuẩn bị mâm cơm thật tươm tất. Trước là cúng gia tiên, ông bà tổ tiên những người đã khuất. Sau đó là tất cả các thành viên trong gia đình sum vầy bên mâm cơm ngày cuối trong năm cũ.
Cách chuẩn bị mâm cỗ mặn cúng Tất niên
Mâm cúng tất niên cuối năm có thể thay đổi tùy theo vùng miền khác nhau và đặc trưng văn hóa và phong tục của mỗi khu vực. Dưới đây là mâm cúng tất niên của 3 miền Bắc - Trung - Nam.
Miền Bắc: Mâm cơm cúng tất niên của người dân miền Bắc thường gồm các món ăn quen thuộc như: Canh móng giò hầm măng, xôi gấc và bánh chưng, giò hoặc chả lụa, gà trống luộc nguyên con (hoặc sử dụng thịt lợn luộc), miến nấu lòng gà. Ngoài ra, bạn cũng có thể bổ sung thêm một số món ăn bình dị khác như dưa hành muối, nộm, thịt đông…
Miền Trung: Khác với miền Bắc, mâm cơm cúng tất tiên của người dân miền Trung thường có các món ăn như: Giò lụa Huế, miến Huế, gà bóp rau răm, măng khô ninh, thịt lợn luộc, ram rán. Ngoài ra, tùy theo bản sắc từng khu vực mà mâm cúng có thể thay đổi hoặc thêm các món ăn khác cho phù hợp.
Miền Nam: Mâm cơm cúng tất niên của người dân miền Nam thường có các món ăn đặc trưng như: Bánh tét, củ cải ngâm nước mắm, thịt lợn luộc, gỏi tôm thịt, giò chả, canh măng nấu xương (bạn có thể dùng măng tươi hoặc măng khô), canh khổ qua nhồi thịt (hay còn được gọi là canh mướp đắng nhồi thịt), thịt kho tàu (là món thịt heo kho với trứng và nước cốt dừa). Bên cạnh đó, các gia đình có thể thêm bớt các món ăn sao cho phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện gia đình mình.
Dưới đây là văn khấn lễ Tất niên ngày 30 Tết (Theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hóa - Thông tin):
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
- Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
- Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.
- Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.
- Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ ...
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm ...
Tín chủ (chúng) con là: ...
Ngụ tại...
Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.
Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án tọa, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khỏe, gia đình hòa thuận.
Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.
Nam Mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).
